Con sóng tình trong thơ Xuân Quỳnh &Truyền thuyết tâm hồn của giai điệu tình yêu !

[**Hàn Vân**]

"Anh không xứng làm biển xanh ,
Nhưng anh muốn em là bờ cát trắng ,
Bờ cát dài phẳng lặng ,
Soi ánh nắng pha -lê
Bờ đẹp dẽ nắng vàng
Thoai thoải hàng thông đứng ..."
(Xuân Diệu ).
Phải chăng tình yêu dẹp đẽ , lãng mạn là thế?
Nếu như khao khát tình yêu trong thơ Xuân Diệu là những ước mơ diệu vợi , tha thiết đến nao lòng thì tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh lại là một con sóng -hình tượng của tâm hồn người phụ nữ đầy khắc khoải khi yêu.
Câu thơ đầu tiên là câu thơ tự bạch , là lời tự thú táo bạo mà êm đềm :
"Dữ dội và dịu êm ,
Ồn ào và lặng lẽ."
Táo bạo bởi nó quá mãnh liệt và chân thực song nó lại êm đềm khi tình yêu vẫn đổ về phía cuối câu thơ , làm mát cả bài thơ ,lắng đọng trong cái dịu dàng thật con gái. Con sóng bỗng trở nên lạ lùng khó lý giải , để nỗi trăn trở đã ùa vào vỗ sóng trong hồn người , để những dư ba vẫn ngàn năm âm vọng.
Và rồi ngòi bút tài hoa của thi sĩ đã đưa liên tưởng thơ vươn đến muôn đời : Xuân Quỳnh xoay trở ngọn sóng đầy âu lo để cảm nhận nồng nàn mà sâu lắng . Cái khao khát nhận thức đưa con sóng -tâm trạng đến những bến bờ xa.......
"Sông không hiểu nổi mình ,
Sóng tìm ra tận bể ".
Chợt ta liên tưởng tới lời chàng trai xưa từng mượn sóng để hạ lời thề vàng đá :
"Bao giờ con sóng bỏ ghềnh ,
Cù lao bỏ biển anh mới đành bỏ em ".
Con sóng si tình Xuân Diệu lại khao khát hơn trong một tình yêu nồng cháy :
"Cho anh làm sóng biếc ,
Hôn mãi cát vàng em".
(Biển ).
Dòng suy từ như được đẩy lên mãi , để những câu hỏi cũng như trập trùng muôn ngọn sóng vỗ bờ tuy chẳng bao giờ cập bến , chẳng bao giờ có thể cắt nghĩa nổi.....
"Sóng bắt đầu từ gió ,
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa ,
Khi nào ta yêu nhau?"
Tuy dòng thơ mang đầy nhận thức -lý trí nhưng lại sâu sắc như trái tim chói sáng tình yêu trong lòng khiến tiếng thở dài của cô gái bỗng như bị hụt hơi. Nỗi choáng váng ấy đã diễn đạt thật sâu sắc điều mà PAXCAN từng nói :"trái tim có những quy luật riêng mà lý trí không thể hiểu được".
Sự bất lực của những câu trả lời đã góp phần kỷ ảo hóa tình yêu. Dòng thơ bỗng chốc như thổn thức như tiếng lòng của cô gái trong ca dao thủa trước :
"Thấy anh như thấy mặt trời ,
Chói chang khó ngó , trao lời khó trao ".
Dòng suy tư như lặn chìm trong sóng nước , vươn dài theo ngọn sóng thời gian . Nỗi nhớ phải chăng chính là chỗ da diết , khắc khoải nhất trong tình yêu???
"Ơi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức ".
Nếu như sóng vỗ bờ cả ngày lẫn dêm thì nỗi nhớ trong trái tim nhân vật "em " trữ tình lại hiện hữu cả lúc thức lẫn lúc ngủ . Thứ tình cảm khó đứt rời , khó lay động vì nó quá vững chắc , nó đã neo đậu ngay chính tâm hồn -ngự trị vĩnh viễn trong trái tim người phụ nữ . Thời gian tình yêu dường như đã phá vỡ mọi giới hạn thời gian và không gian , nó đã thống trị cả tiềm thức và giấc mơ thao thức khôn cùng. Trái tim đã đập lời yêu hết mình và tình yêu trở nên bất diệt . Xuân Quỳnh cũng đã từng diễn tả một nỗi nhớ như thế :
"Những ngày không gặp nhau,
Biển bạc đầu thương nhớ.
Những ngày không gặp nhau,
Lòng thuyền đau rạn vỡ.
Nếu từ giã thuyền rồi ,
Biển chỉ cón sóng gió ,
Nếu phải cách xa anh,
Em chỉ còn bão tố."
Đó là nỗi nhớ diệu kỳ trong hồn một cô gái , nỗi nhớ đong đầy trong trái tim một chàng trai lại da diết ngân lên trong sâu tận ngõ ngách câu thơ Chế Lan Viên thế này :
"Chỉ một ngày nữa thôi . Em sẽ
trở về . Nắng sáng cũng mong . Cây
cũng nhớ . Ngõ cũng chờ . Và bướm
cũng thêm màu trên cánh đang bay."
Nếu như thời gian thơ đã bị giới hạn làm chật chội thì không gian suy tư lại như dược nới rộng ra mãi . Giữa vạn biến - thời thế đổi thay thì cái bất biến -lòng thủy chung lại còn mãi . Con sóng tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh bỗng như thổn thức , như sâu lắng để khát vọng kiếm tìm điểm tựa đã trở thành niềm tin vĩnh viễn :
"Ở ngoài kia đại dương ,
Trăm ngàn con sóng vỗ ,
Con nào chẳng tới bờ ,
Dù muôn vời cách trở.........
Như biển kia dẫu rộng,
Mây vẫn bay về xa..."
Niềm tin - khát vọng như được dàn trải , khắc khoải qua từng câu chữ và sự hóa thân vào con sóng đã trở nên thật mạnh mẽ , cái bất tử của tình yêu trong nét thăm thẳm mà ấm áp lạ lùng trái tim người phụ nữ . Vẻ dẹp thánh thiện của người phụ nữ trong tình yêu cũng vì thế mà như được nhân lên , nhân lên mãi . Con sóng đã không chỉ là người tình nhân mà trở thành thi sĩ của tình yêu , để qua đó ta thấy được nét đẹp trong hồn người phụ nữ Việt :nồng nàn quá và cũng hiền hòa quá !
"Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ."
Lời thơ hòa tan vào con sóng , hòa tan vào nỗi nhớ đã đẩy tình yêu lên những nấc thang hạnh phúc và niềm tin tột bậc. Tiếng thơ dịu dàng , tình yêu sâu kín mà đằm thắm , da diết . Bỗng gợi nhớ tới những dòng thơ Lưu Trọng Lư từng viết trong "một mùa đông ".
"Đôi mắt em lặng buồn ,
Nhìn tôi mà không nói,
Tình đôi ta vời vợi,
Có nói cũng khôn cùng.
Trời hết một mùa đông,
Chưa một lần đã nói......."

[Tiểu Siêu]

Xin lỗi cho tôi xen ngang một chút.
Mặc dù Nội quy Luận Văn Đàn ko nêu, nhưng khẩn thiết yêu cầu bạn lần sau dùng màu chữ giản dị chút. Đó là yêu cầu thứ nhất.
Yêu cầu thứ 2, đó là bạn xem xét lại cách trình bày bài viết.
Yêu cầu thứ 3, bạn xem xét lại cách đặt tựa cho các chủ đề. Kỳ thực, đến lúc này tôi hơi bị khó chịu với những cái tựa bài dài vô cùng tận của bạn trong Luận Văn Đàn. Xin lỗi nếu câu nói sau đây của tôi đụng chạm tới lòng tự trọng của bạn, nhưng tôi hy vọng bạn phân biệt được thế nào là một tựa bài viết.
Đây là lần đầu tiên nhưng cũng là lần cuối tôi nhắc nhở bạn về vấn đề này. Nếu như lần sau, các bài viết của bạn trong Luận Văn Đàn vẫn còn mắc những lỗi trên, nếu có thời gian tôi sẽ edit lại, bằng ko, tôi sẽ chuyển tất cả xuống Hậu Sơn.
Tiểu Siêu

[*CuteGirl*]

cute thấy bài sóng hay thì có hay nhưng lại rất dở.đọc bài thơ biển của Xuân Diệu thì thấy bài của XQ dở ẹc.
"dữ dội và dịu êm
ồn ào và lặng lẽ "
tình yêu được so sánh bằng những động từ tương phản nhưng có ai so sánh tình yêu với sự ồn ào chưa ,"ồn ào " chỉ có tình yêu ở vũ trường thôi.
còn nữa,XQ còn sai ngữ pháp .câu thơ "em cũng ko biết nữa
khi nào ta yêu nhau"
từ "khi nào " ở đây thật ra chỉ hiện tại ,quá khứ hay tương lai .đặt theo ngữ pháp câu thơ thì "khi nào" có ý chỉ tương lai,đặt trong hoàn cảnh câu thơ thì nó có ý chỉ quá khứ.
còn sai chỗ nào nữa thì cute ko rành về văn nên cũng ko rõ.bài thơ như " sóng" mà đưa váo SGK thì thật là sai lầm .

[Tiểu Siêu]

Bây giờ chị nói với em Cute thế này nhé, đừng online chat chít nữa. Em chạy ngay về nhà, mở cuốn sách tiếng Việt ra, học lại từ ngữ, ngữ pháp, chấm câu, phẩy câu, viết hoa, viết thuờng, các phép ẩn dụ, so sánh... Học ngữ pháp tiếng Việt căn bản rồi học nâng cao hơn chút, về những cái như tính logic trong câu, học cách hành văn... Những trò "nghịch ngợm" với câu từ thì khỏi cần, vì nó quá sức với em. Học cho ra hồn rồi hãy nghĩ đến chuyện đi bình phẩm thơ ca, văn chương của người khác. Đừng làm những việc quá sức mình như thế này. Đó là nếu như em có ý định, còn chỉ cần biết viết chữ để chat chít thì khỏi cần học thêm làm gì.
Tiểu Siêu

[Năm Heo]

Ơ hờ , Tiểu muội xỏ một đòn ác thật . Thế như Năm heo tớ có cần phải về học lại ngữ pháp TV ko vậy muội .

[*CuteGirl*]

chị Tiểu Siêu nè,em thấy em nói chả có gì sai cả.chị suốt ngày văn vẻ quen rồi nên ko nhận ra. Đứng trên phương diện 1 người ko rành về văn học nhưng ít nhất từ ngữ và ngữ pháp thì em thấy XQ dùng từ ngữ sai.thế chưa được sao.biết là chị giỏi văn nhưng.....

[tuyettinhcongchua]

Nói đến thơ thì mỗi nhà thơ đều có một nét đẹp riêng trong từng câu chữ và giọng thơ.Đối với XD thì tình yêu trong thơ ông thật nhẹ nhàng và sâu thẳm ... còn đối với với XQ thì tình yêu thật mãnh liệt và trào dâng.Có thể,đối với mỗi chúng ta,tình yêu chưa hẳn đã đến độ cao tột đỉnh như vậy nhưng xuyên qua tâm hồn của những thi sĩ đầy nhạy cảm với cuộc sống,với những cảm xúc thì tình yêu đc tôn lên rất nhiều ... hẳn vậy,tình yêu thật sự làm cho tâm hồn mỗi con người gần lại nhau hơn dù đc lột tả bằng những cách diển đạt như thế nào ......

~~~Nói đến SÓNG,SÓNG thật nhẹ nhàng và hiền hoà,nhưng đôi khi lại thật mãnh liệt ...đều đó là tuỳ vào lòng người.SÓNG đc nhắc nhìu đến trong văn thơ fải chăng do sự bất tận của nó ... vì tình yêu cũng giống như vậy chăng .... Vâng,tình yêu thật sự là vĩnh cửu ... Nó bất tận giống như những con sóng kia,cứ nối tiếp nhau ko bao giờ đứt quãng .... Dù XD,XQ hay bất cứ nhà thơ nào vẫn mang đậm cá tính của họ .. Ko có bài thơ nào là dở cả ... tất cả đều tùy thuộc vào cảm nhận của mỗi người mà thôi

[Giolanhdaumua_126]

Trích nguyên văn từ *CuteGirl*
chị Tiểu Siêu nè,em thấy em nói chả có gì sai cả.chị suốt ngày văn vẻ quen rồi nên ko nhận ra. Đứng trên phương diện 1 người ko rành về văn học nhưng ít nhất từ ngữ và ngữ pháp thì em thấy XQ dùng từ ngữ sai.thế chưa được sao.biết là chị giỏi văn nhưng.....

Không Phải là văn vẻ nên không nhận ra. Tui cũng là một người không hiểu mấy về văn chương nhưng tui cũng xin được nói với các bậc hảo hán vài điều bình thường như thế này.
1. Câu thơ "Khi nào ta yêu nhau" của Xuân Quỳnh hoàn toàn không sai mà đó là một cách dùng chữ khá nghệ thuật của nữ nhà thơ này.

2. còn hai câu đầu là nhà thoe tả tâm trạng của người con gái chứ có tả tình cảm khi đang yêu đâu.

[Quận Chúa Quỳnh Anh]

cute thấy bài sóng hay thì có hay nhưng lại rất dở.đọc bài thơ biển của Xuân Diệu thì thấy bài của XQ dở ẹc.
còn nữa,XQ còn sai ngữ pháp .câu thơ "em cũng ko biết nữa
khi nào ta yêu nhau"
từ "khi nào " ở đây thật ra chỉ hiện tại ,quá khứ hay tương lai .đặt theo ngữ pháp câu thơ thì "khi nào" có ý chỉ tương lai,đặt trong hoàn cảnh câu thơ thì nó có ý chỉ quá khứ.

Xuân Quỳnh là một nhà thơ nữ được người đời gán cho hai chữ " tài hoa " chỉ tiếc là một tài hoa bạc mệnh . Chỉ xuất hiện vỏn vẹn có vài năm trên văn đàn nhưng đã nhanh chóng được nhiều độc giả yêu mến , nhất là chinh phục được nhiều trái tim trẻ trong lĩnh vực thi ca nhờ thơ phong mang đầy tình cảm chân thật .

Không thể đem so sánh Xuân Quỳnh với Xuân Diệu hoặc ngược lại qua tài thơ, bởi vì với những người như Xuân Diệu ,Nguyễn Đình Thi , Huy Cận , Chế Lan Viên ..... thì đối với Xuân Quỳnh , họ thuộc lớp " đàn anh " nhưng phong cách thơ thì mỗi người mỗi khác , tuỳ theo cảm nhận của độc giả đối với loại thơ hay tác giả nào mà mình yêu thích . Không thể nói Xuân Quỳnh dở hơn Xuân Diệu hay Chế Lan Viên tệ hơn Huy Cận v.v... mà chỉ có thể nói , thí dụ nhe :" Tôi yêu thích thơ của Xuân Diệu hơn Xuân Quỳnh hoặc tôi thích thơ Chế Lan Viên hơn Huy Cận v.v... "

Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu ?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức

Những vần thơ thực nhẹ nhàng , hết sức thơ ngây , tràn đầy chân thật và chứa nhiều cảm xúc

Khi nào ta yêu nhau , chợt nhớ tới hai câu thơ " Hay là tôi đang ở trong em đó _Hay tim em về ngủ trong tim tôi " , khi con tim của nhau đã thuộc về nhau là lúc ta yêu nhau . Trở về câu Khi nào ta yêu nhau mà CG nói sai thì chả biết sai gì nhỉ ? Nhà thơ tự ví tình yêu của mình với người đó đã có từ lâu rồi , như đã có duyên nợ từ kiếp nào , trời sinh ra họ là của nhau ,cho nên nhà thơ đã nói tình yêu của bà làm sao mà có thể biết được đã đến từ khi nào , giống như " sóng bắt đầu từ gió _ Gió bắt đầu từ đâu ? " vậy . Còn khi nào thì nhà thơ đã nói ra rồi đó " như sóng nhớ bờ , ngày đêm không ngủ , như em nhớ anh , cả trong mơ còn thức" . Lời tình thật dịu êm . Mấy câu này thì chứng tỏ họ đang yêu nhau đấy thôi .

Câu Khi nào ta yêu nhau tôi chả thấy nó sai ở chỗ nào cả .