1.Tiểu sử
Cho đến nay người ta vân chưa biết chính xác về đời sống của Hồ Xuân Hương.Đại khái bà là dòng dõi họ Hồ ở làng Quỳnh Đôi huyện quỳnh lưu tỉnh nghệ tĩnh
Lúc nhỏ Xuân Hương ở thăng long,phường Khán Xuân (gần tây hồ)thuộc huyện Vĩnh Thuận.Khi đã lớn dời về thôn Tiên Tị ,tổng Tiên Túc huyện Thọ X :huytsao: :huytsao: ương(nay gần đền Lí quốc sư phố nhà thờ.Có một điều chắc chắn là Xuân Hương đã lớn lên và sống trong cái sôi sục của phong trào quần chúng tiến lên đập tan thế lực phong kiến trong nước và ngoài nước .Qua nhiều tài liệu truyền thuyết tuy không thể hoàn toàn tin cậy xong căn cứ vào thơ văn của bà,có thể rút ra một số nét tương đối sau
-Thưở nhỏ có được đi học và tỏ ra rất thông minh nhưng học không nhiều lắm.Ảnh hưởng của nho học ,về phương diện nhân sinh quan cũng như về phương diện văn chương đối với bà hầu như không có gì
-Đời sống không dư dật lắm song cũng không thiếu thốn(vì vậy mới có điều kiện tiếp đãi khách khứa thường xuyên đến chơi nhà và đi du lãm nhiều nơi xa)Chưa rõ nguồn sống của bà ở đâu
-Giao du rộng rãi ,chưa rõ sự tiếp xúc với nhân dân lao động như thế nào nhưng trong nhà thường lui tới nhưng hạng nho sĩ quan lại hoặc bạn thơ văn hay là mộ tiếng đến chơi
-Là một người đa tình lại có tài và biết mình có tài lên bà rất ,mong mỏi một người chồn xứng đáng.Nhưng cuộc tình duyên của bà đầy ngang trái và đau khổ.Một lần làm vợ lẽ tên trọc phú:Tổng Cóc,một lần lấy viên tri phủ Vinh Tường nhưng lại làm lẽ.Chưa rõ lấy ai trước vì cả hai bước đi đều ngăn ngủi,và chỉ đem đến cho bà nhưng vị chua xót của thất vọng
-Xuân Hương đi du lãm nhiều nơi:đây cũng là một điều hiếm có với một phụ nữ trong xã hội phong kiến.Nhiều danh lam thắng cảnh ở các tỉnh Hà Tiên,Hoang liên sơn Hà sơn bình ,Hà nam ninh,Thanh hoá đã in gót chân của nhà thơ.Đó là chưa kể Vinh Tường nơi chồng làm quan và Nghệ tĩnh nguyên quán,mà chắc hẳn là bà không ít thì nhiều đều biết đến
-Nhưng nét chưa đầy đủ đó có thể cho ta biết bà đã sống một cuộc sống không bình thường không âm thầm lặng lẽ như bao nhiêu cuộc đời của những người đàn bà trong xã hội phong kiến cũ mà là một cuộc đời có nhiều sóng gió trong một giai đoạn lich sử cũng đầy sóng gió
-Thơ của bà gồm cả Hán lẫn Nôm.Số thơ nôm lâu nay truyền là của bà có khoảng trên 40 bài :huytsao:
Thành viên sau đã gửi lời cám ơn đến *Be_dang_yeu* vì bài viết hữu ích này:
Tư Tưởng chủ Đạo trong thơ của Hồ Xuân Hương
Khi gạt bỏ mọi thành kiến sang một bên với tấm lòng sẵn sàng thông cảm với nhưng vần thơ nhiều lúc xù xì sỗ sàng quá lắm ấy,chúng ta sẽ bắt gặp một con người hết sức thiết tha với cuộc sống đem hết tâm hồn gắn bó với cuộc sống,cuộc sống khoẻ và mạnh.Một thứ chủ nghĩa yêu đời hồn nhiên mộc mạc,đó mới là ý thức chủ đạo làm lên cái sinh khí cái rạo rực cía ý vị đậm đà của toàn bộ thơ xuân hương
*Lòng yêu đời đó thể hiện rõ trong tình cảm với thiên nhiên nhưng đồng thời đây cũng là biểu hiện nhiều nhất cái mà người ta thường gọi là "dâm" trong thơ Hồ Xuân Hương.Những bài thơ lấy Đề tài trong cảnh vật thiên nhiên hay cảnh sinh hoạt hàng ngày chiếm một nửa số lượng thi phẩm.Trong đó ta có thể tìm thấy ít bài mà tác giả của nó viết ra không phải chỉ cố để tả cảnh mà chỉ là để mượn cảnh mượn vật nào đó để chế giễu các hạng người thường tự xưng là "chính nhân ","quân tử"(quả mít,con ôc nhồi..)có bài tác giả gởi gắm vào đó cả một nỗi niềm tâm sự của mình(bánh trôi nước)Ngoài ra trong những bài khác xuân hương nói lên cái lòng yêu mến thắm thiết của minh đối với cảnh vật.
Cảnh vật trong thơ Xuân hương tươi tắn đậm đà và khoẻ mạnh làm sao..Con người xuân hương không thích cái thứ màu chết chóc báo hiệu sự tàn tạ cua cuộc đời,cũng không ưa cia thứ màu hắt hiu cô đơn.Màu sâc trong thơ xuân hương là màu sắc:
Cầu trắng phau phau đôi ván ghép
Nước trong leo leo một giòng thông
cái màu xôn xao rực rỡ của một cuộc sống đang trỗi dậy>Ngay dưới nhưng máu sắc đoi khi quá gay gắt,người ta cũng không thể không nhận thấy ở đấy sự biểu hiện của một cuộc sống đang ở trạng thái cực thịnh ciủa nó
Một trái trăng thu chín mõm mòm
Nảy vừng quế đỏ đỏ lòm lòm
Thành viên sau đã gửi lời cám ơn đến *Be_dang_yeu* vì bài viết hữu ích này:
...Ai cũng biết HXH của chúng ta được mệnh danh là bà chúa thơ nôm, nhưng HXH lại không được phong là tác gia vì khong rõ thân thế, chính vì vậy mà nhiều người đã khơi dệt không ít về HXH, hồn thơ của HXH cũng mang không ít những gì là bất mãn về thời thơ ấu của bà, nhưng em thấy chúng ta vẫn tự hào vì đã có HXH_1 hồn thơ mang đậm chất dân gian...
Thật vậy Hồ Xuân Hương là bà chúa thơ nôm thơ của bà có nét đặc sắc riêng nhưng đậm đà bản sắc dân tộc, Nếu ai đã đọc thơ của bà thì không khỏi đặt ra những câu hỏi bởi nghệ thuật chơi chữ cũng như tả cảnh một cách riêng và độc đáo cộng hưởng với lòng yêu thiên nhiên tạo nên một phong cách của riêng Hồ Xuân Hương.
Quê hương xứ Nghệ với nghệ thuật nói láy độc đáo bà đã mang vào trong thơ khiến người đọc phải tinh ý lắm mới hiểu và nhận biết được những cái gì ý nhị của thơ Hồ Xuân Hương./.
cũng như con người Hồ Xuân Hương,cái thế giới vô tri vô giác trong thơ của bà luôn luôn cựa quậy,động đậy như tuồng cái sức sống nội tại của nó tràn đầy quá,mãnh liệt quá:
Lắt lẻo cành thông cơn gió thốc
Đầm đìa lá liễu,giọt sương gieo
(Đèo Ba dội)
và nó bật thành tiếng:
Gió giật sườn non kêu răng rắc
Sóng dồn mặt nước vỗ long bong
Những cảnh vật vốn không hoạt động gì,hoặc không hoạt động gì lắm,dưới mắt Xuân hương cũng trở nên linh động vô cùng:
Cỏ gà lún phún leo quanh mép
Cá diếc le te lách giữa dòng
Nhất là trong hai câu thơ lạ lùng này làm trong một lúc rất buồn bực:
Xiên ngang mặt đất rêu từng đám
Đâm toạc chân mây đá mấy hòn
Nói đến nghệ thuật tả cảnh của Xuân Hương,người ta thường đem so sánh với bà huyện Thanh Quan,một nữ thi sĩ ra đời sau Xuân Hương không xa mấy.Điều đó rất có ý nghĩa...ý nghĩa này khổng chỉ bó hẹp trong phgạm vi nghệ thuật mà còn bao quát một phạm vi rộng rãi hơn:vấn đề tư tưởng của thời đại.
Xuân hương đón nhận thiên nhiên bằng tất cả các con đường mở rộng của giác quan .Bà truyền vào đó sức sống của mình trong cảnh vật.Xuân Hương còn truyền vào đó cả cái đa tình của mình .Thiên nhiênn sẽ bừng tỉnh giấc mộng vô tri triền miên
của mình để cảm xuac và nhất là để yêu.Những giọt nước trong thơ cua Xuân hương không phải là nhưng giọt nước thông thường :đó là những giọt nước hữu tình.Đá cũng biết yêu nhau:
Gan nghĩa dãi ra cùng nhật nguyệt
Khối tình cọ mãi với non sông
Đá kia còn biết xuân già dặn...
Trăng cũng biết hò hen,chờ đợi:
Năm canh lơ lửng chờ ai đó
hay có tình riêng với nước non?
Hì hì còn một điều nữa không biết các vị huynh đài có nhận ra không đó là :
Trong phong cách thơ của Hồ Xuân Hương, mỗi khi tả màu sắc thông thường bà thường có nét nhấn đậm lên ví dụ như : đã xanh thì xanh rì, đã tráng thì trắng phau, đã đỏ thì đỏ loét.....đã sâu thì hỏm hòm hom thực sự chỉ có Hồ xuân Hương mới có cái nhìn độc đáo ấy.
03-04-2004
Chế độ Linear
