Dịch Hán thi

[Anh Nguyên]

Diệc tri thú bất phản,
Thu chí thức thanh châm.
Dĩ cận hàn khổ nguyệt,
Huống kinh trường biệt tâm.
Ninh từ đảo y quyện,
Nhất ký tái viên thâm.
Dụng tận khuê trung lực,
Quân văn không ngoại âm.
~Đỗ-Phủ~

Dịch:

Đập áo

Biết người đi chẳng về đâu,
Đem chầy lau sạch, mới đầu Thu sang.
Đã gần tháng buốt tim gan,
Huống lòng này đã vắng chàng từ lâu.
Nhọc nhằn, đập áo quản đâu,
Để đem gửi đến ải đầu xa xôi.
Phòng the, gắng hết sức rồi,
Mong chàng nghe được tận nơi tiếng chày...
~Anh-Nguyên~

[Anh Nguyên]

Thành thượng hồ già tấu,
Sơn biên hán tiết quy.
Phòng hà phó thương hải,
Phụng chiếu phát kim vi.
Sĩ khổ hình hài hắc,
Lâm sơ điểu thú hy.
Nả kham vãng lai thú,
Hận giải nghiệp thành vi.
~Đỗ-Phủ~

Dịch:

Thơ vặt ở Tần-Châu
(Bài sáu)

Trên thành vang tiếng khèn Hồ,
Sườn non cờ Hán phất phơ về rồi.
Phòng sông, Thương-Hải, tới nơi,
Kim-Vi, phụng chiếu, tức thời đi ngay.
Quân đen đủi, khổ suốt ngày,
Rừng thưa, chim, thú, đến nay ít về.
Lính đi về mãi, chán chê,
Nghiệp-Thành chưa giải, hận ghê trong lòng.
~Anh-Nguyên~

[Anh Nguyên]

Mãng mãng vạn trùng san,
Cô thành sơn cốc nhàn.
Vô phong vân xuất tái,
Bất dạ nguyệt lâm quan.
Thuộc quốc quy hà vãn,
Lâu lan trảm vị hoàn.
Yên trần độc trường vọng,
Suy táp chính hồi nhan.
~Đỗ-Phủ~

Dịch:

Thơ vặt ở Tần-Châu
(Bài bẩy)

Muôn trùng lớp lớp núi non,
Trong thung lũng vắng, thành còn trơ vơ.
Mây trời biên giới lững lờ,
Chưa đêm, trăng đã trên bờ ải quan.
Sao quan Thuộc-quốc muộn màng,
Chắc đi chém giặc Lâu-Lan Chưa về.
Mãi trông khói bụi, chán ghê,
Mặt mày xơ xác, thảm thê khó nhìn...
~Anh-Nguyên~

[Anh Nguyên]

Biên thu âm dị tịch,
Bất phục biện thần quang.
Diêm vũ loạn sâm mạn,
Sơn vân để độ tường.
Lộ tư khuy tàn tỉnh,
Khưu dẫn thướng thâm đường.
Xa mã hà tiêu sách,
Môn tiền bách thảo trường.
~Đỗ-Phủ~

Dịch:

Thơ vặt ở Tần-Châu
(Bài mười bảy)

Trời Thu, biên giới tối mau,
Sáng, không phân biệt được đâu là ngày.
Mái tranh, mưa hắt màn này,
Núi, mây xuống thấp vướng ngay vào tường.
Vạc, cò, giếng cạn soi gương,
Trong nhà chắc ấm, giun đương bò vào.
Ngựa xe vắng lặng làm sao!
Cỏ ngoài trước cửa đã cao quá rồi!...
~Anh-Nguyên~

[Anh Nguyên]

Tịch địa thu tương tận,
Sơn cao khách vị quy.
Tái vân đa đoạn tục,
Biên nhật thiểu quang huy.
Cảnh cấp phong thường báo,
Truyền văn hịch lũ phi.
Tây nhung ngoại sanh quốc,
Hà đắc ngỗ thiên uy.
~Đỗ-Phủ~

Dịch:

Thơ vặt ở Tần-Châu
(Bài mười tám)

Nơi đây Thu sắp hết rồi,
Núi cao, khách chửa về nơi quê nhà.
Ải, mây đứt nối trôi qua,
Mặt trời biên giới nhạt nhoà hẳn đi.
Lửa thường báo động cấp kỳ,
Lệnh quân vẫn cứ bay đi như thường.
Tây-Nhung, nước rể biên cương,
Tại sao ngang ngược coi thường uy vua?!...
~Anh-Nguyên~

[Anh Nguyên]

Động như sâm dữ thương,
Nhân sinh bất tương kiến.
Kim tịch phục hà tịch,
Cộng thử đăng chúc quang.
Thiếu tráng năng kỷ thì,
Mấn phát các dĩ thương.
Phỏng cựu bán vi quỷ,
Kinh hô nhiệt trung trường.
Yên tri nhị thập tải,
Trùng thướng quân tử đường.
Tích biệt quân vị hôn,
Nhi nữ hốt thành hàng.
Di nhiên kính phụ chấp,
Vấn ngã lai hà phương.
Vấn đáp nãi vị dĩ,
Khu nhi la tửu tương.
Dạ vũ tiễn xuân cửu,
Tân xuy gián hoàng lương.
Chủ xưng hội diện nan,
Nhất cử luỹ thập trường.
Thập trường diệc bất tuý,
Cảm tử cố ý trường.
Minh nhật cách sơn nhạc,
Thế sự lưỡng mang mang.
~Đỗ-Phủ~

Dịch:

Tặng ẩn sĩ Vệ-Bát

Đời người khó gặp được nhau,
Xoay vần xa cách hai đầu Sâm, Thương.
Đêm nay sao thực lạ thường,
Cùng nhau dưới ánh đèn đương sáng ngời.
Trẻ trung, mấy chốc xa rồi,
Mái đầu bạc trắng, lại ngồi cùng nhau.
Bạn xưa, một nửa còn đâu!
Thốt lên kinh ngạc, lòng đau muôn vàn.
Biết đâu hai chục năm tàn,
Nhà anh, tôi lại đến bàn chuyện xưa.
Tôi đi, anh, vợ vẫn chưa,
Mà nay con cái đã vừa lớn khôn.
Bạn cha, vui vẻ kính tôn,
Thưa tôi vừa đến từ thôn xóm nào...
Hỏi han, chưa đáp ra sao,
Anh sai bày rượu và bao nhiêu đồ.
Mưa đêm cắt hẹ chưa khô,
Nấu cơm kê độn, một tô thật đầy.
Chủ rằng: "Gặp mặt khó thay,
Một lần nâng chén, uống đầy mười ly."
Mười ly, đâu có say gì,
Cảm anh, tình ý vẫn y thuở nào.
Ngày mai xa cách non cao,
Mênh mang đôi ngả biết sao việc đời!...
~Anh-Nguyên~

[Anh Nguyên]

Tuyệt đại hữu giai nhân,
U cư tại không cốc.
Tự vân lương gia tử,
Linh lạc ư thảo mộc.
Quan trung tích táng loạn,
Huynh đệ tao sát lục.
Quan cao hà túc luân,
Bất đắc thâu cốt nhục.
Thế tình ố suy yết,
Vạn sự tuỳ chuyển chúc.
Phu tế khinh bạc nhi,
Tân nhân mỹ như ngọc.
Hợp hôn thượng tri thì,
Uyên ương bất độc túc.
Đản kiến tân nhân tiếu,
Nả văn cựu nhân khốc.
Tại sơn tuyền thuỷ thanh,
Xuất sơn tuyền thuỷ trọc.
Thị tỳ mại châu hồi,
Khiên la bổ mao ốc.
Trích hoa bất xáp mấn,
Thái bách động doanh cúc.
Thiên hàn thuý tụ bạc,
Nhật mộ ỷ tu trúc.
~Đỗ-Phủ~

Dịch:

Người đẹp

Có người nữ đẹp tuyệt vời,
Náu nương hang trống làm nơi qua ngày.
Gia đình nến nếp xưa nay,
Lạc loài nên phải cỏ cây vui cùng.
Khi xưa loạn đến Quan-Trung,
Anh em gặp nạn đều cùng chết oan.
Quan trên, sao thể kêu van,
Không thâu được cả xương tan thịt rời.
Thói đời ghét kẻ hết thời,
Đều theo ngọn đuốc làm nơi hướng về.
Nên chàng bạc bẽo bỏ bê,
Tấm thân ngà ngọc mới về chưa quen.
Cỏ trinh nữ biết ngày đêm,
Chim ương chẳng ngủ, suốt đêm ngóng chồng.
Chỉ hay gái mới cười không,
Đâu nghe vợ cũ khóc trong khuê phòng!
Ở nơi khe núi, suối trong,
Ra ngoài, suối đục, ấy lòng người ta.
Gái hầu bán ngọc chợ xa,
Mang về bó cỏ dặm nhà vách tranh.
Ngắt hoa, gắn tóc chẳng đành,
Nhiều lần hái bách, trung thành với ai!
Lạnh trời áo mỏng rách vai,
Chiều chiều tựa trúc thở dài xót thân!...
~Anh-Nguyên~

[Anh Nguyên]

Từ biệt dĩ hôn thanh,
Sinh biệt thường trắc trắc.
Giang nam chướng lệ địa,
Trục khách vô tiêu tức.
Cố nhân nhập ngã mộng,
Minh ngã trường tương tức.
Quân kim tại la võng,
Hà dĩ hữu vũ dực.
Khủng phi bình sinh hồn,
Lộ viễn bất khả trắc.
Hồn lai phong lâm thanh,
Hồn phản quan tái hắc.
Lạc nguyệt mãn ốc lương,
Do nghi chiếu nhan sắc.
Thuỷ thâm ba lãng khoát,
Vô sử giao long đắc.
~Đỗ-Phủ~

Dịch:

Mơ Lý-Bạch

Khóc thầm, từ biệt ngậm ngùi,
Sinh ly, lại cũng bồi hồi xót xa.
Giang-Nam bệnh chướng sẩy ra,
Người đày, tin tức nơi xa mịt mờ.
Bạn xưa, gặp lúc mộng mơ,
Biết ta thương nhớ bao giờ dứt đâu.
Bạn nay trong lưới, u sầu,
Làm sao có cánh mà hầu về đây.
Hồn xưa, sợ khác lúc này,
Đường xa, biết được rủi may thế nào!
Hồn về, rừng lá lao xao,
Hồn đi, quan ải một màu tối thui.
Trăng tà, xuống mái nhà rồi,
Ngờ vừa mới chiếu mặt người bạn xưa.
Nước sâu, sóng cả cuốn đưa,
Mong sao thoát miệng kình ngư trên đường...
~Anh-Nguyên~

[Anh Nguyên]

Mộ đầu thạch hào thôn,
Hữu lại dạ tróc nhân.
Lão ông du tường tẩu,
Lão phụ xuất khán môn.
Lại hô nhất hà nộ,
Phụ đề nhất hà khổ.
Thính phụ tiền trí từ:
Tam nam nghiệp thành thú,
Nhất nam phụ thư chí:
Nhị nam tân chiến tử,
Tồn giả thả thâu sinh.
Tử giả trường dĩ hỹ,
Thất trung cánh vô nhân.
Duy hữu nhũ hạ tôn,
Hữu tôn mẫu vị khứ.
Xuất nhập vô hoàn quần.
Lão ẩu lực tuy suy,
Thỉnh tòng lại dạ quy.
Cấp ứng hà dương dịch,
Do đắc bị thần suy.
Dạ cửu ngữ thanh tuyệt,
Như văn khấp u yết,
Thiên minh đăng tiền đồ,
Độc dữ lão ông biệt.
~Đỗ-Phủ~

Dịch:

Nha lại Thạch-Hào

Buổi chiều đến xóm Thạch-Hào,
Đêm về, nha lại đi vào bắt sâu.
Vượt tường, ông lão trốn mau,
Lão bà trố mắt đứng sau cổng nhìn.
Lính vào, nạt nộ, đi tìm,
Lão bà khóc rống kể niềm đắng cay.
Theo bà, khóc lóc trình bày:
"Ba trai đi lính ở ngay Nghiệp-Thành,
Một trai báo sự chẳng lành:
Hai trai chết lúc giao tranh chiến trường.
Kẻ còn, tạm sống náu nương,
Chết rồi, mãi mãi sót thương lệ trào.
Trong nhà chẳng có người nào,
Chỉ còn cháu bé bám vào mẹ thôi.
Nên chưa đi được kịp thời,
Vả chăng quần cũng nhiều nơi chẳng lành.
Già này tuy thế còn nhanh,
Xin theo quan để về thành đêm nay.
Hà-Dương, phục dịch đêm ngày,
Sáng ra, cơm nước nấu ngay sẵn sàng..."
Đêm khuya, hết tiếng kêu van,
Nhưng như có tiếng khóc than nghẹn ngào.
Lên đường trời sáng lúc nào,
Giã từ, ông lão nao nao mối sầu!...
~Anh-Nguyên~