Dịch Hán thi

[Anh Nguyên]

Hán hoàng trọng sắc tư khuynh quốc,
Ngự vũ đa niên cầu bất đắc.
Dương gia hữu nữ sơ trưởng thành,
Dưỡng tại thâm khuê nhân vị thức.
Thiên sinh lệ chất nan tự khí,
Nhất triêu tuyển tại quân vương trắc.
Hồi mâu nhất tiếu bách mị sinh,
Lục cung phấn đại vô nhan sắc.
Xuân hàn tứ dục hoa thanh trì,
Ôn tuyền thuỷ hoạt tẩy ngưng chi.
Thị nhi phù khởi kiều vô lực,
Thuỷ thị tân thừa ân trạch thì.
Vân mấn hoa nhan kim bộ điêu,
Phù dung trướng noãn độ xuân tiêu.
Xuân tiêu khổ đoản nhật cao khởi,
Tùng thử quân vương bất tảo triều.
Thừa ân thị yến vô nhàn hạ,
Xuân tùng xuân du dạ chuyên dạ.
Hậu cung giai lệ tam thiên nhân,
Tam thiên sủng ái tại nhất thân.
Kim ốc trang thành kiều thị dạ,
Ngọc lâu yến bãi tuý hoà xuân.

[Anh Nguyên]

Tỷ muội đệ huynh giai liệt thổ,
Khả liên quang thái sinh môn hộ.
Toại linh thiên hạ phụ mẫu tâm,
Bất trọng sinh nam, trọng sinh nữ.
Ly cung cao xứ nhập thanh vân,
Tiên nhạc phong phiêu xứ xứ văn.
Hoãn ca mạn vũ ngưng ty trúc,
Tận nhật quân vương khán bất túc.
Ngư dương bề cổ động địa lai,
Kinh phá nghê thường vũ y khúc.
Cửu trùng thành khuyết yên trần sinh,
Thiên thừa vạn kỵ tây nam hành.
Thuý hoa dao dao hành phục chỉ,
Tây xuất đô môn bách dư lý.
Lục quân bất phát vô nại hà,
Uyển chuyển nga mi mã tiền tử.
Hoa điền uỷ địa vô nhân thu,
Thuý kiều kim tước ngọc tao đầu.
Quân vương yểm diện cứu bất đắc,
Hồi khan huyết lệ tương hoà lưu.
Hoàng ai tán mạn phong tiêu sách,
Vân sạn oanh vu đăng kiếm các.
Nga mi sơn hạ thiểu nhân hành,
Tinh kỳ vô quang nhật sắc bạc.

[Anh Nguyên]

Thục giang thuỷ bích thục sơn thanh,
Thánh chúa triêu triêu mộ mộ tình.
Hành cung kiến nguyệt thương tâm sắc,
Dạ vũ văn linh trường đoạn thanh.
Thiên triền địa chuyển hồi long ngự,
Đáo thử trù trừ bất năng khứ.
Mã ngôi pha hạ nê thổ trung,
Bất kiến ngọc nhan không tử xứ.
Quân thần tương cố tận triêm y,
Đông vọng đô môn tín mã quy.
Quy lai trì uyển giai y cựu,
Thái dịch phù dung vị ương liễu.
Phù dung như diện liễu như mi,
Đối thử như hà bất lệ thuỳ.
Xuân phong đào lý hoa khai nhật,
Thu vũ ngô đồng diệp lạc thì.
Tây cung nam nội đa thu thảo,
Lạc diệp mãn giai hồng bất tảo.
Lê viên đệ tử bạch phát tân,
Tiêu phòng a giám thanh nga lão.
Tịch điện huỳnh phi tứ tiễu nhiên,
Cô đăng khiêu tận vị thành miên.
Trì trì chung cổ sơ trường dạ,
Cảnh cảnh tinh hà dục tự thiên.
Uyên ương ngoã lãnh sương hoa trọng,

[Anh Nguyên]

Phỉ thuý khâm hàn thuỳ dữ cộng.
Du du sinh tử biệt kinh niên,
Hồn phách bất tằng lai nhập mộng.
Lâm cùng đạo sĩ hồng đô khách,
Năng dĩ tinh thành trí hồn phách.
Vị cảm quân vương triển chuyển tư,
Toại giao phương sĩ ân cần mịch.
Bài không ngự khí bôn như điện,
Thăng thiên nhập địa cầu chi biến.
Thượng cùng bích lạc hạ hoàng tuyền,
Lưỡng xứ mang mang giai bất kiến.
Hốt văn hải thượng hữu tiên sơn,
Sơn tại hư vô phiếu diếu gian.
Lâu các linh lung ngũ vân khởi,
Kỳ trung trác ước đa tiên tử.
Trung hữu nhất nhân tự thái chân,
Tuyết phu hoa mạo sâm si thị.
Kim khuyết tây sương khấu ngọc quynh,
Chuyển giao tiểu ngọc báo song thành.
Văn đạo hán gia thiên tử sứ,
Cửu hoa trướng lý mộng hồn kinh.
Lãm y thôi chẩm khởi bồi hồi,
Châu bạc ngân bình dĩ lệ khai.
Vân cát bán biên tân thuỵ giác,
Hoa quan bất chỉnh há đường lai.

[Anh Nguyên]

Phong xuy tiên khuyết phiêu phiêu cử,
Do tự nghê thường vũ y vũ.
Ngọc dung tịch mịch lệ lan can,
Lê hoa nhất chi xuân đái vũ.
Hàm tình ngưng đệ tạ quân vương,
Nhất biệt âm dung lưỡng diếu mang.
Chiêu dương điện lý ân ái tuyệt,
Bồng lai cung trung nhật nguyệt trường.
Hồi đầu hạ vọng trần hoàn xứ,
Bất kiến trường an kiến trần vụ.
Duy tương cựu vật biểu tâm tình,
Điền hạp kim thoa ký tương khứ.
Thoa lưu nhất cổ hạp nhất phiến,
Thoa tịch hoàng kim hiệp phân điền.
Đản giáo tâm tự kim tiền điện,
Thiên thượng nhân gian hội tương kiến.
Lâm biệt ân cần trọng ký từ,
Từ trung hữu thệ lưỡng tâm tri.
Thất nguyệt thất nhật trường sinh điện,
Dạ bán vô nhân tư ngữ thì.
Tại thiên nguyện tác tỷ dực điểu,
Tại địa nguyện vi liên lý chi.
Thiên trường địa cửu hữu thì tận,
Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ.
~Bạch-Cư-Dị~

[Anh Nguyên]

Dịch:

Mối hận lâu dài

Quân vương trọng sắc "khuynh thành",
Bao năm kén chọn cũng đành uổng công.
Họ Dương, gái tuổi kén chồng,
Phòng khuê nuôi dạy, người không hay gì.
Sắc trời cho, khó bỏ đi,
Sớm kia trúng tuyển vương thi kén người.
Trăm xinh khi hé miệng cười,
Sáu cung son phấn, không người nào hơn.
Hoa-Thanh, tắm đoá hoa thơm,
Nước ao ấm mát sạch trơn da ngà.
Thị tỳ xúm đỡ tiên nga,
Thấm nhuần ân đó chỉ là ban sơ.
Tóc mây, gót ngọc nhẹ đưa,
Phù dung trướng ấm, xuân vừa qua đêm.
Đêm sao ngắn!...ánh dương lên,
Từ đây vương chậm hoặc quên buổi chầu.
Mãi vui, hầu tiệc nhàn đâu,
Xuân theo xuân đến, đêm hầu qua đêm.
Ba nghìn cung nữ kề bên,
Chỉ yêu thương một, bỏ quên ba nghìn.
Nhà vàng, người đẹp vui đêm,
Lại thêm lầu ngọc say mềm với xuân.

[Anh Nguyên]

Anh em, vườn ruộng đặc ân,
Khiến thương thiên hạ khởi tâm mong cầu:
"Sinh con đẹp tựa hạt châu,
Cứ sinh con gái, chẳng cầu sinh trai."
Cung Ly cao tận mây bay,
Nhạc tiên theo gió lan ngay khắp vùng.
Sáo, đàn, múa, hát tưng bừng,
Suốt ngày say đắm chẳng ngừng, lại đêm!
Ngư-Dương, trống giặc vang rền,
Nghê-Thường vũ khúc cũng liền bỏ ngang.
Hoàng thành gió bụi tràn lan,
Ngàn xe, vạn ngựa, tây nam hướng về.
Thuý-Hoa ủ rũ, thảm thê,
Phía tây trăm dặm, đã lìa Đô-Môn.
Sáu quân chẳng tiến!... Nguồn cơn?
- Mày ngài ngựa trước, chết còn nữa đâu!
Kim thoa, mặt đất ai thâu!
Thuý-kiều, kim-tước cài đầu còn đây!
Quân vương ngoảnh mặt bó tay,
Khi quay lại thấy, lệ đầy tràn mi.
Bụi vàng mờ mịt thấy chi,
Đường mây Kiếm-Các quanh đi quẹo về.
Nga-Mi vắng bóng người đi,
Mặt trời bàng bạc, vương kỳ ủ ê.

[Anh Nguyên]

Núi sông nước Thục đẹp ghê,
Quân vương sáng, tối, mải mê hận tình.
Hành cung, trăng nhạt sắc hình,
Mưa đêm, nhạc ngựa, hận tình lại khêu!...
Trời xoay, vương lại hồi triều,
Qua nơi chốn cũ, tiêu điều...khó đi.
Mã-Ngôi, bùn đọng, thấy gì?
Tìm đâu nét ngọc, còn chi chốn này!
Vua, tôi, áo lệ thấm đầy,
Đô-Môn, lại hướng đường này về đông.
Phù dung Thái-Dịch vẫn trông,
Vị-Ương liễu rủ chờ mong người về.
Phù dung: mặt, liễu: hàng mi,
Cứ trông thấy thế, nhiều khi lệ nhoà.
Gió xuân, đào lý trổ hoa,
Ngô đồng rụng lá, nhạt nhoà mưa Thu.
Tây-Cung, hoa cỏ buồn chưa!
Đỏ hồng, lá rụng nằm bừa lối đi.
Vườn lê, con hát quá thì,
Tiêu phòng, thái giám sầu bi về già.
Cung vàng, tối đóm bay ra,
Đèn mờ, bấc lụn, chẳng sa giấc sầu.
Từ từ trống điểm đêm thâu,
Ngân-Hà sang sáng soi bầu trời khuya.
Mái uyên, sương đã đầm đìa,

[Anh Nguyên]

Tấm mền Phỉ-Thuý, biết chia ai cùng.
Tử sinh, suy nghĩ mông lung,
Phách hồn sao chẳng về cùng mộng mơ.
Lâm-Cùng, đạo sĩ Hồng-Đô,
Có tài triệu thỉnh được cô hồn về.
Cảm vương tình ý tràn trề,
Dặn dò cặn kẽ mọi bề rồi đi.
Trên không biến hoá diệu kỳ,
Lên trời, xuống đất, chuyện chi cũng rành.
Suối vàng, lên tới trời xanh,
Khắp trong hai nẻo, tìm đành bó tay.
Chợt nghe trên biển...núi này,
Từng không lơ lửng có bầy tiên nga.
Gác mây năm sắc chói loà,
Ở trong, Tiên nữ mộng hoa dệt thầm.
Có nàng tên gọi Thái-Chân,
Mặt hoa, da tuyết, chẳng cần điểm trang.
Mái Tây, then ngọc cửa vàng,
Liền nhờ Tiểu-Ngọc nhắn sang Long-Thành.
Nghe vương gửi sứ Đường đình,
Trướng hoa tỉnh mộng, hồn kinh phách rời.
Mang y, gạt gối, bồi hồi,
Rèm châu, mành bạc, vội dời nhẹ ra.
Tóc mây bới vội, loà xoà,
Mũ hoa đội lệch, bước ra bậc thềm.