Lão hổ thượng sơn (cọp tinh trên núi) là bài quyền được Hội nghị chuyên môn toàn quốc lần 1 của Liên đoàn võ thuật cổ truyền Việt Nam tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh năm 1993 chọn đưa vào chương trình đào tạo, thi đấu và biểu diễn bắt buộc của tất cả các môn phái võ thuật cổ truyền trong toàn quốc.
Lịch sử
Xuất xứ ban đầu của bài thuộc võ phái Nam Tông, một võ phái cổ truyền Việt Nam do võ sư Lê Văn Kiển (tục gọi là thầy Tám Kiển) sáng lập, có gốc ban đầu từ Thiếu Lâm Bạch Hạc, Trung Quốc. Lão hổ thượng sơn là bài quyền trấn môn của võ phái này nên trước đây chỉ được truyền dạy cho học trò cao cấp.
Bài thiệu
Bạch hổ khởi động, chấp thủ khai mã
Song thủ cước pháp, đồng tử dâng quả, lưỡng thủ khai môn
Đại bàng triển dực, đơn tọa phục hổ
Hữu thủ yểm tâm, hồi đầu thoái tọa, nhứt/nhất cước phá đao
Hồi mã đả hổ, nhất quyền đả khứ
Lão hổ vồ mồi, ngũ phong đả bồi, song đao phạt mộc
Hoành thân tọa thủ, song phi cước khứ
Long quyền đả khứ, tả hữu đả diện, cuồng phong tróc nã
Thối tọa hữu biên, tả thủ phá cước
Hoành thân phục hổ, hữu thủ yểm tâm, ngũ phong đả diện
Thối/thoái tọa tả biên, hữu cước đảo địa
Đơn tọa phục hổ, tả thủ yểm tâm, ngũ phong đả diện
Hoành thân đoạt ngọc, tả cước tảo địa
Đơn tọa phục hổ, hữu thủ yểm tâm, lưỡng thủ vạn nang
Âm dương nhứt bộ, Đơn tọa phục hổ.
Tả thủ yểm tâm, long quyền đoạt nhãn, lưỡng thủ tả cước
Thanh sư xuất động, hoành thân thối/thoái bộ
Hữu thủ yểm tâm, long quyền đoạt nhãn, lưỡng thủ hữu cước
Tàng hoa đơn toạ, tướng quân bạt kiếm, bái tổ thâu mã.
Đặc điểm
Dựa trên hình tượng của hổ - loài được xếp vào hàng chúa sơn lâm, bài quyền mang thần thái uy nghi, tự chủ. Các chiêu thức dựa trên triết lý "dĩ nhu chế cương" nên dứt khoát mà không thô kệch, cứng rắn; mạnh mẽ nhưng biến ảo trong những thủ pháp đặc dị. Bộ pháp và Thân pháp nhịp nhàng biến hóa, hỗ trợ cho thủ pháp luôn che phủ kín thân mình khi phòng thủ và dũng mãnh khi tấn công. Khi chậm thì ung dung, thư thái, khi nhanh thì uy lực, dữ dội.
Võ sư Lê Văn Phước, con trai của chưởng môn Lê Văn Kiển - giải thích về chữ "Lão hổ" trong tên bài quyền: Có sự ngộ nhận cho rằng Lão Hổ có nghĩa là cọp già. Thật ra phải thấy được hình tượng ẩn giấu đằng sau ngôn từ đó mới hiểu được dụng ý của người xưa. Lão Hổ ở đây hàm ý là cọp đạt tới mức tinh thông lão luyện, vượt qua ngọn núi thử thách, là hành trình mà bất cứ bậc cao thủ nào cũng phải đi qua.
Chấp thủ khai mã
Hai gối rùn, chân phải vẽ vòng cung tới A-D, chân trái vẽ vòng cung tới A-C Trung bình tấn, nhìn A.
Song thủ phá cước
Hai tay đấm thẳng xuống trước hạ bộ - Hổ tấn.
Đồng tử dâng quả Hai lưng bàn tay áp sát phía ngón út, xỉa thẳng lên khỏi đầu.
Lưỡng thủ khai môn
Năm ngón chụp ra hai bên C-D.
Đơn tọa phục hổ Rút chân trái lui về B ngồi, chân phải qùi, nhìn A, tay phải kéo xuống diềm cước, tay trái đỡ lên gạt thủ.
Hữu thủ yểm tâm Chân phải lên A – Hổ tấn – tay phải đấm múc xung trảo về A, tay trái bám thủ ngang ngực chân trên tay phải.
Hồi đầu thoái tọa
Chân phải bước về B ngồi, xoay nghịch 360 độ, chân trái qùi, nhìn A, tay trái kéo xuống diềm cước, tay phải đỡ lên gạt thủ.
Tả thủ yểm tâm
Chân trái lên A – hổ tấn, tay trái múc lên xung trảo, tay trái chụp xuống bám thủ ngang ngực chận trên tay trái.
Nhất cước phá đao
Chân phải đá tới A, cùng lúc tay trái vỗ chân phải.
Chân phải để xuống A – Hổ tấn, chỏ phải từ ngoài vào bạt phong, tay trái vỗ ngoài chỏ phải.
Hai tay chụp 5 ngón xuống C – A – D, hổ khẩu hướng lên trời.
Nhất quyền đả khứ
Sau quây, tay trái gạt thủ.
Chân phải bước tới B – Hổ tấn, đấm thấp về B, hổ khẩu phía ngón tay cái hướng xuống đất.
Lão hổ vồ mồi
Chân trái bay cao tiến nghịch về B – Hổ tấn, hai tay sử dụng năm ngón chụp xuống C – B – D.
Trửu phong đả bổi
Lên gối phải độc tiêu cước về B.
Chỏ phải vỏng tới bạt phong, chưởng trái vỗ vào chỏ phải.
Để chân phải xuống B – Hổ tấn, hai tay chụp 5 ngón xuống C – B – D, hổ khẩu hướng lên trởi.
Song đao phạt mộc
Sau quay, chân trái trước – Đinh tấn, tay phải cương đao phạt mộc về A, tay trái úp dưới nách phải.
Chân trái lên A – Đinh tấn, tay trái cương đao trảm xà, tay phải che cổ.
Chân trái tiến ngịch lên A – Văn tự tấn, nhìn B, hai tay cương đao khai âm về A – B.
Song phi cước khứ
Chân trái đá ngang về B, bay đá thẳng chân phải về B – Hổ tấn, 2 tay chụp 5 ngón xuống C – B – D, hổ khẩu hướng lên trời.
Long quyền đả khứ Sau quay, Chân trái lui về C – Đinh tấn chân trái trước, nhìn C, tay trái bảo vệ mặt, bám thủ, tay phải dùng gu thứ 2 ngón trỏ lắc cổ tay đánh long quyền vào thái dương đối thủ, hổ khẩu hướng lên trời.
Tả hữu đả diện
Chân phải lui về D ngồi, chân trái quì – Hạ mã – nhìn C, tay trái kéo xuống tới gối diềm cước, tay phải đỡ lên khỏi đầu gạt thủ.
Chân trái lên C – Hổ tấn – tay trái đấm múc xung trảo, tay phải bám thủ chận đà tay trái.
Chân phải đá tới C, cùng lúc tay trái vỗ chân phải, chân phải để xuống C – Hổ tấn – Chỏ phải từ ngoài vào bạt phong, tay trái vỗ chỏ phải.
Hai tay chụp 5 ngón xuống B – C – A, hổ khẩu hướng lên trời.
Chân trái tiến nghịch lên C ngồi, chân phải quì – nhìn D – tay phải diềm cước, tay trái gạt thủ.
Chân phải lên D – Hổ tấn – tay trái bảo vệ mặt chụp từ trên xuống bám thủ, tay phải đấm múc xung trảo.
Cuồng phong tróc nã Chân phải lui nhẹ - Chảo mã, đỡ xuống bằng hai tay tréo ngữa trước bụng trái trên phải dưới rồi gặt hai sống cạnh bàn tay ra hai bên A – D – B.
Chân phải lên D – Hổ tấn, tay trái bảo vệ mặt chụp từ trên xuống cùng lúc tay phải đấm múc về D.
Chân phải lui sát chân trái – nhìn D, 2 gối rùn, cánh tay phải cao vuông góc về D.
Chân phải lui về C – Hổ tấn, Hai tay 5 ngón móc từ dưới lên hướng C.
Chuyển Đinh tấn chân phải trước, tay phải bảo vệ mặt chụp từ trên xuống trước nách trái, chỏ trái lên loan đài về C.
Tả hữu phá cước
Chân trái lên C – Chảo mã, tay trái đỡ xuống trước gối trái diềm cước, tay phải đỡ ngang qua mặt gạt thủ.
Hoành thân phục hổ
Chân trái lui về A ngồi, chân phải qùi – Tọa tấn, nhìn B, tay phải đỡ xuống song song đùi phải diềm cước, tay trái bảo vệ mặt gạt lên che đầu gạt thủ.
Hữu thủ yểm tâm Chân phải lên B – Hổ tấn, tay trái bảo vệ mặt chụp từ trên xuống bám thủ, tay phải đấm múc xung trảo về B.
Ngũ phong đả diện
Chân trái tréo lên B – Xà tấn, lưng bàn tay phải phía ngón út áp sát mặt che mắt, bàn tay trái xỉa úp về B.
Chân phải lên B – Hổ tấn, bàn tay phải xỉa úp về B, tay trái ngữa ngang ngực.
Hữu cước tảo địa
Chân phải đá quét tảo địa về A, đồng thời hất sống cạnh bàn tay trái úp từ ngoài vào lia cành, tay phải ở hông phải.
Đơn tọa phục hổ
Chân phải hạ xuống A ngồi, chân trái quì – Tọa tấn, nhìn B, tay trái đỡ xuống song song đùi trái diềm cước, tay phải đỡ lên che đầu gạt thủ.
Tả thủ yểm tâm
Chân trái lên B – Hổ tấn, tay phải bảo vệ mặt chụp ngang xuống, tay trái đấm múc ưng trảo về B.
Ngũ phong đả diện Chân phải tréo lên B – xà tấn, lưng bàn tay phải phía ngón úp áp sát mặt, che mắt, bàn tay phải xỉa úp về B. Chân trái lên B – Hổ tấn, bàn tay trái xỉa úp về B, bàn tay phải để ngữa ngang ngực.
Tả cước tảo địa
Chân trái đá quét tảo địa về A, đồng thời hất sống cạnh bàn tay phải từ ngoài vào lia cành, tay trái ở hông trái.
Đơn tọa phục hổ Chân trái hạ xuống A ngồi, chân phải quì – Tọa tấn, nhìn B, tay phải đỡ xuống song song đùi phải diềm cước, tay trái đỡ lên che đầu gạt thủ.
Hữu thủ yểm tâm
Chân phải lên B – Hổ tấn, tay trái bảo vệ mặt chụp ngang xuống bám thủ, tay phải đấm múc xung trảo về B.
Lưỡng thủ vạn năng Chân trái dịch sang C – Đinh tấn, nhìn B, tay trái đỡ xuống trước đầu gối trái diềm cước, cùng lúc cánh tay phải đứng bảo vệ ngực gặt từ phải sang trái tạt cước.
Sau quây, chân phải dịch sang C – Đinh tấn, nhìn A, tay phải đỡ xuống trước đầu gối phải diềm cước, cùng lúc cánh tay trái đứng bảo vệ ngực gặt từ trái sang phải tạt cước.
Đơn tọa phục hổ
Chân phải dịch về D ngồi, chân trái quì – Tọa tấn, nhìn A, tay trái đỡ xuống song song đùi trái diềm cước, tay phải bảo vệ mặt đỡ lên che đầu gạt thủ.
Tả thủ yểm tâm
Chân trái lên A – Hổ tấn, tay phải bảo vệ mặt chụp ngang từ trên xuống bám thủ, tay phải đấm múc xung quyền về A.
Long quyền đoạt nhãn
Chân phải tréo lên A - xà tấn, lưng bàn tay trái áp sát mặt phía ngón úp, che mắt, đánh gu thứ 2 ngón giữa phải tới trước bằng cánh lắc gập cổ tay – cú.
Lưỡng thủ tả cước Ngoai 2 tay, chân trái đá thẳng về A, cùng lúc 4 ngón lưng bàn tay phải vỗ lòng bàn tay trái, chân trái để xuống A – Hổ tấn, tay phải bảo vệ mặt gạt từ trái sang phải gạt thủ, tay trái đấm thẳng tống quyền về A hổ khẩu hướng lên trên.
Hoành thân thoái tọa
Sau quay 180 độ, chân trái bước về B ngồi, sau quay tiếp 180 độ, chân phải quì – Tọa tấn, nhìn A, tay phải đỡ xuống song song đùi phải diềm cước, tay trái bảo vệ mặt đỡ lên gạt thủ.
Hữu thủ yểm tâm
Chân phải lên A – Hổ tấn, tay trái bảo vệ mặt chụp ngang từ trên xuống bám thủ, tay phải đấm múc xung trảo về A.
Long quyền đoạt nhãn
Chân trái tréo lên A – Xà tấn, lưng bàn tay phải phía ngón úp áp sát mặt, che mắt, đánh gu thứ 2 ngón giữa trái tới trước bằng cách gập cổ tay – cú.
Lưỡng thủ hữu cước Ngoai 2 tay, chân phải đá thẳng về A, bốn ngón lưng bàn tay phải vỗ lòng bàn tay trái, chân phải để xuống A, bước liền chân trái lên A – Hổ tấn, tay phải bảo vệ mặt gạt từ trái qua phải, tay trái đấm ngang về A, hổ khẩu hướng lên trời.
Tướng quân bạt kiếm Chân trái bước tréo trước chân phải về B, chân phải bước mạnh về B – Đinh tấn nghịch, nhìn A, hoa quyền tay trái đỡ xuống diềm cước, tay phải đỡ lên gạt thủ.
Bái tổ thâu mã
Chân trái bước qua D – Xà tấn, tay phải nắm lại vòng qua hông trái.
Chân phải lên D – chảo mã, vòng tay về D.
Chân phải bước tréo trước chân trái qua C – Xà tấn.
Chân trái bước tới C – Chảo mã, vòng tay về C.
Chân trái bước tới A – Chảo mã, vòng tay về A.
Chân trái lui về B – Đinh tấn, xoay 2 cổ tay cương đao khai vị về A.
Chân phải lui về sát chân trái – nghiêm, ngoai hai tay về hông.
Chân trái sang trái – lập tấn, nghỉ.
Chân trái về sát chân phải – nghiêm.
Nghiêng mình về A – chào.
16-04-2009
Chế độ Linear
