|
-=[ Lương Sơn Hảo Hán ]=-
|
|
[center:9e05dbccc9] E-mail, e-mail, email, e-mail...[/center:9e05dbccc9]
Từ email, tức thư điện tử trong tiếng Việt, hẳn không xa lạ gì đối với hầu hết mọi người Việt Nam ngày nay. Nhưng trong tiếng Anh thì không hiểu từ này phải được viết như thế nào mới đúng chính tả nhỉ: E-mail (có gạch nối, và viết hoa mẫu tự đầu), e-mail (có gạch nối nhưng không viết hoa), hay email (không gạch nối và không viết hoa)? Ðó cũng là câu hỏi của đặt ra trong cái tựa của bài viết của tác giả Pam Peters trên trang 16 của tạp chí mang tên Australian Language Matters (Những vấn đề ngôn ngữ của Australia) số mới nhất (quý III/2000). Chúng ta theo tác giả Pam Peters tìm hiểu về lịch sử phát triển của từ email trong bài viết của mình nhé.
Từ email xuất hiện lần đầu tiên trong tiếng Anh vào thập niên 1980 dưới dạng E-mail (có gạch nối và viết hoa) hoặc e-mail (có gạch nối nhưng không viết hoa). Lúc đầu không dùng để chỉ bức thông điệp điện tử được truyền đi qua máy tính, mà chỉ chính hệ thống mạng máy tính qua đó các bức thư này được truyền đi (it referred to the digital system for transmitting messages from one computer address to another). Bước sang thập niên 1990 thì nội dung của từ E-mail (hoặc e-mail) này đã được chuyển sang dùng với nghĩa thư điện tử như hiện nay. Theo tác giả Pam Peters, trong thời gian đầu cả hai dạng E-mail và e-mail cùng song song tồn tại, nhưng sau đó dạng E-mail (viết hoa) dần dần biến mất, để chỉ còn lại e-mail mà thôi.
Tại sao E-mail lại biến mất? Theo Pam Peters, sự tồn tại của hình thức viết hoa E-mail có lẽ là ảnh hưởng của từ Internet (cũng được viết hoa) thường hay xuất hiện ở cùng một ngữ cảnh với từ E-mail. Nhưng so với những từ có cấu tạo tương tự với E-mail trong tiếng Anh như J-curve, U-turn, Y-fronts thì E-mail có khá nhiều điểm khác biệt. Trước hết, các mẫu tự J, U, hoặc Y trong các từ nêu trên đều mô tả hình dạng (thí dụ: U-turn có nghĩa là quẹo ngoặt, giống như hình chữ U), còn mẫu tự E trong E-mail thì không có chức năng đó. Hơn nữa, các yếu tố ghép U-, J-, hoặc Y- trong những từ nêu trên không có tính sản sinh, tức ta không tạo thêm những từ mới có chứa các yếu tố này. Còn yếu tố E- trong E-mail lại rất ... "mắn": sau khi có từ email là chúng ta có ngay một lô một lốc nào là e-commerce (thương mại điện tử), e-shares (cổ phần điện tử), e-book (sách điện tử), e-journal (tạp chí điện tử), e-learning (học từ xa qua mạng), e-library (thư viện điện tử) vv. Chính những từ hậu sinh khả uý có mang yếu tố e- (không được viết hoa) đã tạo nên sức ép khiến E-mail cũng phải từ bỏ dạng viết hoa của mình, bởi nếu chúng ta có e-book, e-library, e-learning, e-journal ... thì chẳng có lý do nào để không dùng luôn e-mail (không viết hoa) cho tiện!
Còn dạng email (không có gạch nối) thì sao? Trong lịch sử của tiếng Anh, hiện tượng mất dấu gạch nối là một hiện tượng rất thường xảy ra với các từ được dùng thông dụng. Ðiều đó tất nhiên cũng đã xảy ra với email, và trong thời gian gần đây, email có lẽ là hình thức chính tả phổ biến nhất của cái từ rắc rối này của tiếng Anh. Chỉ có điều là nếu ta chấp nhận cho email bỏ dấu gạch nối thì một lô các từ thuộc họ e- cũng sẽ thừa thắng xông lên bỏ dấu gạch nối. Lúc đó ta sẽ có những từ trông hơi kỳ quái như ebook, ejournal và etail (hiện nay đang được viết là e-tail, tức dạng ghép của e-và retail). Và đến đây thì bắt đầu có vấn đề: làm sao ta phân biệt được đâu là một từ ghép có yếu tố e- (như ebook, email, ejournal) và một từ đơn có mẫu tự e ở đầu, vốn tồn tại rất nhiều trong tiếng Anh như evolve, elude, emerge (dám có thể bị hiểu nhầm là e-merge, tức sát nhập hai công ty thương mại qua mạng lại, chẳng hạn!), emotion (có phải là e- và motion hay không đấy nhỉ?) Vì sự rắc rối này, dường như khuynh hướng gần đây nhất lại là một sự trở về với dạng e-mail (có gạch nối).
Cũng may mà trong tiếng Anh chỉ có mỗi một từ có chính tả rắc rối như e-mail (E-mail, hay email?) mà thôi!
|
|