Ai Oán Mị Châu

[Bách Việt 18]

Đại Nam quốc sử diễn ca về việc Tần đánh Âu Lạc:

Bấy giờ gặp hội cường Tần,
Tằm ăn lá Bắc, toan lần cành Nam.
Châu Cơ muốn nặng túi tham,
Đồ Thư, Sử Lộc sai làm hai chi.
Lĩnh Nam mấy chốn biên thùy,
Quế Lâm, Tượng Quận thu về bản chương.

Châu Cơ ở đây là ai vậy? Rõ ràng đây là chỉ Triệu Cơ, mẹ Tần Thủy Hoàng, vợ Tần Trang Tương Vương, một người đàn bà tai tiếng vì chuyện Lã Bất Vi.

Sách Từ điển thành ngữ điển tích của Diên Hương soạn năm 1949 ở miền Nam cũng gọi mẹ của Tần Thủy Hoàng là Châu Cơ. Như vậy Châu Cơ hay Cơ Châu có thể chính là Mỵ Châu của sử Việt.

Lăng mộ ở Tây An của Tần Vương rất nổi tiếng bởi những giáp binh đất nung. Nhưng người ta nghi ngờ liệu đây có phải là Lăng Tần Thủy Hoàng không vì:
- Các giáp binh đều không có vũ khí. Tần Thủy Hoàng là một ông vua Nam chinh, bắc chiến, mà đội quân của ông ta lại không có vũ khí thì đánh nhau làm sao?
- Theo sử cho biết Tần Thủy Hoàng đã thống nhất trang phục thành màu đen sau khi thống nhất lục quốc. Thế nhưng hiện vật ở lăng Tây An có cờ xí nhiều màu sắc, không đồng nhất. Như vậy khu này phải làm trước khi Tần thống nhất Trung Hoa.
- Lăng của Tần Thủy Hoàng được sử chép là rất nguy nga, rộng lớn và từng bị Hạng Vũ đốt. Vậy mà ở khu mộ Tây An lại không thấy dấu vết thành quách, cung điện nào cả và còn nguyên vẹn chưa bị xâm hại.

Một số nhà nghiên cứu Trung Quốc cho rằng đây không phải là lăng Tần Thủy Hoàng mà là lăng Tuyên Hoàng Hậu, vị hoàng hậu có thế lực đời trước của nhà Tần. Đội binh dũng đất là đội nghi trượng của vị hoàng hậu này, chứ không phải chiến binh.
Tuy nhiên thanh kiếm có chữ đề "tướng bang Lã Bất Vi" và một số hiện vật có niên đại muộn hơn lại cho thấy khu vực này phải xuất hiện sau khi Tuyên Hậu mất. Ngoài ra, vị trí của mộ Tuyên Hậu theo sử chép không đúng hướng như khu khai quật.

Theo tôi thì khu mộ này là của Tần Trang Tương Vương (Doanh Tử Sở) và vợ là Triệu Cơ, được biết chôn cùng nhau ở Chỉ Dương. Doanh Tử Sở = Trọng Thủy. Triệu Cơ = Châu Cơ = Mỵ Châu, dù tìm thấy mộ cũng vẫn mang một tiếng ai oán ngàn năm.