Oái-oăm Từ-ngữ

[WyXieoBao]

Nguyên văn gởi bởi TC NGUYỄN

Từ-ngữ không có oái-oăm mà là con người oái-oăm đặt ra nó, tuy nhiên nó cũng có luật lệ của nó, chẳng hạn như chữ đôi thì Nho đi với Nho, Nôm đi vớ Nôm mới hợp cách như ST nêu ra.

Hai chữ truy cập thử phân tích nghĩa từng chữ rồi nhập lại sẽ tìm ra ý ngay.

-Truy: rượt theo, đuổi theo kịp, xét việc đã qua. Thí dụ: Nhất ngôn ký xuất tứ mã nan truy- Một lời nói ra khỏi cửa miệng là xe bốn ngựa đuổi theo cũng không kiệp- hay tứ bất cập thiệt nghĩa là ta phải thận trọng trong lời ăn tiếng nói (Đạo Đức Kinh)- Once a word is said, it is very difficult to retract it-->what is said cannot be unsaid.Trong hai câu chữ nho cùng nghĩa trên ta đã thấy có chữ truy và chữ cập..., suy ra chữ truy và chữ cập ghép vào nhau cũng không phải là gượng ép ?...

-Cập:đến, kịp, theo tới nơi. Thí dụ: Cập môn đệ tử- Học trò ở cửa- tức là học trò chính thức- Registered student và ta cũng có câu cập nhật hóa- to update,...

Như vậy chữ truy cập nghĩa nó rất rõ ràng không còn là oái-oăm nữa !

Huynh TC-Nguyễn phân tích khá chính xác.Nhưng Tiêu Bao xin mạn phép chỉnh lý lai một số sai sót nhỏ.
Truy từ gốc xuất phát từ tiếng Hán là Zhui.Và nếu chỉ một từ Zhui thì hok có một nghĩa nào khác.Một số nghĩa khác ví dụ như:
Truy hỏi: zhui wen
truy cứu: zhuijiu
truy nã: zhuibu.....vvv.......
Câu thành ngữ :"Nhất ngôn ký xuất Tứ mã nan truy"
Nghĩa đen của nó là Một lời đã thốt ra thì Ngựa Tứ đuổi theo hok kịp.Chứ hok phải là cỗ xe 4 ngựa hay 4 con ngựa chạy gì hết.
Ngựa Tứ là một dòng ngựa chiến thuộc JingCheng (Liêu Đông cũ).Hay còn gọi là Nội Mông-Trung Quốc.
Vậy nên từ Truy cập là một từ ghép Hán Việt cải cách.Chứ hok phải Hán mượn gốc.Đồng nghĩa với từ Truy nhập là từ Hán mượn gốc.
Xin lỗi huynh TC-Nguyên nhưng còn những nghĩa tiếng Việt huynh giải thích hoàn toàn hok thích hợp.
Vì từ Cập là từ thuần Việt hok có nghĩa khác chỉ có những từ đồng nghĩa.Xin huynh lưu ý cho.
Còn hai câu :Cập môn đệ tử.
Tứ bất cập thiệt.Thì đệ hoàn toàn hok hiểu huynh lấy ở đâu ra!
Có lẽ hoặc là huynh tự nghĩ ra hoặc huynh viết nhầm từ khác ru?
Thiết nghĩ huynh là đầu lĩnh box ngôn ngư học nên cận trọng hơn trong những bài phân tích ngôn ngữ để tránh cho danh tiếng của LS.

[TC NGUYỄN]

Nguyên văn gởi bởi WyXieoBao

...Tiêu Bao xin mạn phép chỉnh lý lai một số sai sót nhỏ.
Truy từ gốc xuất phát từ tiếng Hán...

Nếu suy từ chính gốc từ tiếng Hán ta thường thấy những từ Hán-Việt khi dùng đôi khi nó đi xa với nghĩa nguyên thủy có lúc lại phản nghĩa nữa... Cảm ơn bằng hữu chia sẻ

Còn hai câu :Cập môn đệ tử.
Tứ bất cập thiệt.Thì đệ hoàn toàn hok hiểu huynh lấy ở đâu ra!
....

Một câu từ Đạo Đức Kinh đã trích ở trên & một câu rất thông thường của người có học chút ít chữ Nho có thể biết- Tại hạ không đủ sức để tự đặt, tất cả đều sưu tầm...

Thiết nghĩ huynh là đầu lĩnh box ngôn ngữ học nên cận trọng hơn trong những bài phân tích ngôn ngữ để tránh cho danh tiếng của LS.

Câu này bằng hữu đặt cao vọng quá.../ Tại hạ chỉ được BQT cho vào QL(là chính) một cái Box nho nhỏ để cùng chia sẻ "Học hỏi và bàn luận về ngôn ngữ" cùng quí bạn.../, còn về NNH thì không biết nói sao cho hết...tại hạ sẽ cố gắng cẩn trọng hết mình thế thôi, còn chuyện suy diễn xa hơn tại hạ không dám nhận...

[TC NGUYỄN]

Nguyên văn gởi bởi Hong_tien_nu18

Người ta sẽ thường nói "Hãng thông tấn gửi thông tin" hoặc "bản tin" chứ ta chưa từng nghe nói đến "bản thông tin"...

Xin dùng toán suy luận cho vui- như tiền đề nêu, ngày nay ta hay dùng hai chữ thông tin thay cho tin/tin tức như vậy:

thông tin = tin/tin tức

Bây giờ thí dụ ta nhân(x) (hay cộng+) vào cùng chữ bản chẳng hạn vào hai vế trên ta có hai vế trên nguyên tắc nó không đổi :

bản x thông tin = bản x tin/tin tức

hay:

bản thông tin = bản tin tức

Nhưng đến đây thì đúng như bằng hữu nói không được rồi, vì không ai dùng bản thông tin thay cho bản tin tức khi đi với Hãng thông tấn gửi…đi!, chính vào lời bàn này một lần nữa xác định chữ thông tin và tin/tin tức không thể dùng hồ lốn để thay thế cho nhau…nó sẽ mang nhiều sự hiểu lầm...

[EVE]

Em lang thang đến đây thấy có topic này hay hay, chữ Việt mình "oái oăm" thật, chẳng hạng như cái danh hiệu(title) Tiến Sĩ, Thạc sĩ, Bác sĩ, nó từ đâu đến và khác nhau như thế nào, vì em thấy ngày nay ở quốc ngoại cũng như trong nước người ta dùng bừa bãi quá, có lẽ vì chữ Việt quá "oái oăm" mà ra nông nổi này chăng?- Xin các bạn giải thích dùm em đi...

[Tiểu Hổ]

EVE này theo tiểu đệ thì "Tiến Sĩ, Thạc sĩ, Bác sĩ," Tiến sĩ, Thạc sĩ và Bác sĩ kô giống nhau được, Bác sĩ là môt tên gọi nghề nghiệp như (y tá, nha sĩ, sinh viên, phi công...) Thạc sĩ, Tiến Sĩ, là danh hiệu "học vị" họ có được trong quá trinh nghiên cứu và bảo vệ công trình của họ ở các cấp độ khác nhau.
Theo tiểu đệ biết thì như vậy, mong cac huynh, tỷ chỉ giáo thêm, đa tạ ^^

[TC NGUYỄN]

Nguyên văn gởi bởi EVE

...danh hiệu(title) Tiến Sĩ, Thạc sĩ, Bác sĩ, nó từ đâu đến và khác nhau như thế nào, vì em thấy ngày nay ở quốc ngoại cũng như trong nước người ta dùng bừa bãi quá, có lẽ vì chữ Việt quá "oái oăm" mà ra nông nổi này chăng?- Xin các bạn giải thích dùm em đi...

…Mạo muội xin trả lời :

1/-Học vị Thạc sĩ, Tiến Sĩ, Bác sĩ ?

Ở Việt Nam hiện nay bằng cấp hay học vị những người tốt nghiệp ở ngoại quốc được dịch ra và công nhận như sau:

- Master (M Sc, M.A, M.B.A…) = Thạc Sĩ
- Ph.D (Doctor of Philosophy) = Tiến Sĩ
- Tiến sĩ và Bác sĩ tiếng Việt ta phân biệt

Nhưng trong tiếng Anh, những người có học vị Ph.D, D.Sc và M.D đều được gọi là Doctor; đó là chi những người trải qua một chưng trình học “Doctorate", là một từ chung dùng để chỉ học vị "Tiến sĩ".

Việc dịch các bằng ngoại quốc ra như thế này là không chính xác và gây nhiều tranh cải, nếu xét kỹ đến hệ thống giáo dục có ảnh hưởng sâu đậm đến nền giáo dục hiện đại Việt Nam như Pháp, Mỹ, Anh, Úc thì ta thấy rất nhiêu khê…

2/-Từ Tiến sĩ có từ đâu đến ?

Từ Tiến sĩ phát xuất từ chữ Hán, tiếng Anh phiên âm là là Chin-shih (Doctor), văn bằng này được cấp đầu tiên vào triều đại nhà Tống bên Tàu…

Khi các triều đại phong kiến VN dùng chữ Hán trong giáo dục, khởi đầu là nhà Lý năm 1075 mở khoa thi Minh Kinh đầu tiên, đến năm 1919 nhà Nguyễn tổ chức khoa thi Tiến sĩ cuối cùng. Trong suốt 844 năm với 180 khoa thi Hội rồi thi Đình, học vị Tiến sĩ luôn luôn chỉ chung cho những người đậu cao nhất trong cùng kỳ thi là Tiến sĩ đệ nhất giáp(Tsđng), và Tsđng này chia ra làm 3 hạng theo thứ tự từ cao đến thấp:

- Tiến sĩ đệ nhất danh hay Trạng nguyên (Tiến sĩ tối ưu)
- Tiến sĩ đệ nhị danh hay Bãng nhãn
- Tiến sĩ đệ tam danh hay Thám hoa

3/- Việc xử dụng bừa bải vì chữ Việt “oái ăm”?

Không phải vậy, vì những lý do là bạn chưa quen với hệ thống bằng cấp và khoa bảng hiện đại, vì những tên gọi những học vị ngay trên tiêu chuẩn quốc gia, các trường đại học các nước tân tiến, mang tính tự trị, nên họ đặc ra những tiêu chuẩn riêng cho các bằng cấp mà họ cấp phát, huống chi ta lại dịch ra mớ đa dạng bằng cấp ngoại quốc ấy thì sự lạm dụng có thể hiểu, việc quan trọng là ta phải tìm hiểu và đánh giá theo thời gian, có lẽ ta sẽ chấp nhận được nếu nhiều những người có học vị xứng đáng…Và như vậy nó không liên quan gì đến tiếng Việt của ta gọi là “oái ăm”!...

[Lão Tiền Bối]

Xưa, người trong Nam hay gọi là "máy đánh chữ", (ngoài Bắc, "...gõ..." (?)), có lẽ vì cần phải đập các ngón tay thật mạnh máy mới in chữ ra được, bởi thời ấy nó là một thiết-bị cơ-khí.

Nay, ai có xài bàn chữ máy-tính đều biết chỉ cần đè hơi mạnh tay chút thôi là nó in ra hàng chục chữ, nói gì tới đánh. Mặt khác, gõ cho mạnh thì không chóng-chầy lại phải mua bàn chữ mới mất!

Đặt tiếng khác đi! Thiếu gì tiếng! Bấm, nhấn, v.v. (Ø nói nữa)

[Lâm Thiên Bảo]

Ngày xưa nó là nguyên cái máy đánh chữ, còn bây giờ nó là bàn phím. Máy đánh chữ thì phải đánh nó mới có chữ chứ. Mà đánh là chính xác rồi. Hồi đó ông bố bà bố đánh chữ toàn là dùng viết chì để mà đánh, chứ tay chân nào mà đánh cho nổi. Với lại cái cách bày trí phím của nó cũng đâu có giống cái bàn phím bây giờ.

Bây giờ cái máy đánh chữ đó thuộc dạng cổ rồi, xưa như đời cô Lựu vậy. Với dân tình bây giờ lời nó sàng lại với nhau mất rồi. Bắc Trung Nam gì thì cũng sàng chung tiếng nói lại với nhau hết rồi. Nên phím thì phải gõ, lâu lâu thì bấm, mà thường thì là ấn.

Nói nào ngay, chứ bây giờ mỗi lần coi Tom&Jerry cái tập mà đánh đàn dương cầm ấy, là mình lại nhớ tới cái máy đánh chữ. Mà nhớ máy đánh chữ là lại nhớ tới ông bố bà bố. Mà hễ nhớ tới ông bố bà bố là lại muốn về quê. Mà hễ muốn về quê là muốn xin nghỉ việc. Mà muốn xin nghỉ việc là nghĩ ngay tới cái cảnh nằm chèo queo vì đói. Mà hễ nghĩ tới cái cảnh hẩm hiu đó thì không muốn xem Tom&Jerry nữa. Mà không muốn xem Tom&Jerry nữa thì lại hết nhớ tới cái máy đánh chữ. Mà hết nhớ tới máy đánh chữ là lại hết nhớ tới ông bố bà bố. Mà hễ hết nhớ tới ông bố bà bố thì.... có đứa sắp bị xáng bạt tai rồi, nên dừng phím thôi.

[EVE]

Ngôn ngữ hầu hết của dân tộc trên thế giới xoay quanh hai động từ “có” và “là”(être et avoir, to be and to have); riêng dân tộc Việt ta thì động từ căn bản lại là “ăn”, oái ăm là chữ “ăn”, xin các bạn giải thích và cho ý kiến cách dùng động từ này…