Một trong những người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống quân Ngô. Ông là thủ lĩnh miền núi Quan Yên ( Định Công – Thiệu Yên – Thanh Hóa), anh của Triệu Ninh Vương. Căm giận quân đô hộ tàn ác, ông cùng em gái nổi quân dậy khởi nghĩa. Chẳng may trong thời gian chiến đấu ông bị ốm chết .Quyền hành chỉ đạo cuộc khởi nghĩa giao hết cho em
Người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống quân Ngô. Còn được gọi là bà Triệu, Triệu Thị Trinh hay Lệ Hải bà vương. Bà quê ở vùng núi Quan Yên, em của thủ lĩnh Triệu Quốc Đạt. Bà là người khoẻ mạnh, giỏi võ nghệ lại có chí lớn. Truyền rằng, năm 19 tuổi có người thấy bà xinh đẹp mà chưa chịu lấy ai bèn thắc mắc. Bà trả lời : “Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng dữ, chém cá kình ở biển đông, đánh đuổi quân Ngô, giành lại giang sơn, cởi ách nô lệ, chứ đâu lại chịu làm tì thiếp cho người khác”
Bấy giờ ở vùng quê bà có con voi trắng 1 ngà rất dữ tợn, thường về làng phá hoại mùa màng, không ai trị nổi. Bà họp chúng bạn bàn mưu, dùng kế lùa voi xuống 1 bãi đầm lầy rồi bản thân bà nhảy lên đầu voi dùng búa khuất phục nó. Từ đó về sau, voi trở thành người bạn chiến đấu trung thành của bà, luôn luôn có mặt ở những trận chiến đấu ác liệt nhất với quân Ngô. Năm 218 bà cũng anh nổi quân khởi nghĩa. Để thu phục lòng dân, bà đã cho người ngồi trong hốc đá đọc lên bài ca với những câu :
Có bà nữ tướng
Vâng lệnh trời ra
Trị voi một ngà
Dựng cờ mở nước
Lệnh truyền sau trước
Theo gót bà vương
Nhân dân khắp nơi hưởng ứng. Nghĩa quân lấy núi Tùng (Triệu Sơn – Thanh Hóa) làm nơi tụ nghĩa rồi tiến về các thành ấp, đánh bại quân Ngô. Triệu Quốc Đạt chết, bà nắm toàn quyền lãnh đạo cuộc khởi nghĩa. Các huyện ở Cửu Chân lần lượt được giải phóng. Truyền rằng, mỗi lần ra trận, bà thường cưỡi voi trắng, mặc áo giáp vàng, đi guốc ngà, cài trâm vàng, đánh đâu thắng đó .Giặc Ngô rất sợ, thường truyền nhau câu :
Hoành qua đường hổ dị
Dối diện Bà vương nan
Nghĩa là :
Múa giáo trước mặt hổ còn dễ
Đối mặt với Bà vương thật khó
Trước nguy cơ sụp đổ của chính quyền đô hộ, nhà Ngô cử tên tướng tài giỏi bậc nhất của mình là Lục Dận đem quân sang đàn áp. Y dùng của cải mua chuộc 1 số tù trưởng, khiến 1 số người rời bỏ cuộc chiến đấu. Sau đó y tập trung quân dùng mọi mưư kế tấn công vào doanh trại chính của nghĩa quân. Biết thế khó lòng chống nổi quân giặc, bà chạy lên đỉnh núi Tùng tự sát .Những kỷ niệm đẹp đẽ về người con gái anh hùng đó được nhân dân ghi lại trong lời ru con :
Ru con con ngủ cho lành
Để mẹ gánh nước rửa bành ông voi
Muốn coi lên núi mà coi
Coi bà Triệu Tướng cưỡi voi đánh cồng
Người tổ chức cuộc lật đổ chính quyền đô hộ. Ông là một hào trưởng người Việt, nhân Thứ sử Giao Châu là Trương Mục chết, đã đem quên làm đảo chính , chiếm phủ thành , loại hết bọn quan lại đô hộ, tự xưng là Thứ sử .Nhà Tống được tin, nhiều lần cho người đem quân sang đánh nhưng đều thất bại. Không làm sao được, chúng đành công nhận ông .Năm 478, ông mất .Người em họ là Lý Thúc Hiến lên thay, kế tục sự nghiệp tự chủ của anh .Nhà Tề thành lập ở Trung Quốc, đòi Giao Châu phụ thuộc và cống nạp như xưa. Thúc Hiến không nghe, vua Tề bực mình than thở : “Dân Giao Châu cậy nơi xa xôi, hiểm trở, luôn luôn thích phản loạn”. Năm 485,sau khi đã mạnh lên, vua Tề cử đại quân sang đánh Giao Châu, Lý Thúc Hiến chống cự không nổi đành chịu mất quyền
Người sáng lập nhà nước Vạn Xuân .Ông vốn là hào trưởng địa phương, quê ở Thái Bình, có tài văn võ. Ban đầu giữ chức giám quân cho nhà Lương, đóng ở Đức Châu (Nghệ Tĩnh) .Bấy giờ bọn đô hộ nhà Lương , đứng đầu là Thứ sử Tiêu Tư làm nhiều điều tàn ác, thuế khoá nặng nề, nhân dân cực khổ không sống nổi. Chúng lại thi hành chính sách phân biệt chủng tộc gay gắt, xem thường người địa phương .Căm ghét cảnh áp bức bóc lột đó, thông cảm với cuộc sống của nhân dân, ông bỏ quan về làng chiêu mộ hào kiệt nổi dậy. Được sự hưởng ứng nhiệt liệt của người cùng quê là Tinh Thiều, tù trưởng Chu Diên là Triệu Túc và con là Triệu Quang Phục, hào trưởng vùng Giao Châu là Phạm Tu …ông phất cờ khởi nghĩa, kéo quân về Long Biên. Tiêu Tư bỏ thành chạy, Long Biên được giải phóng, nghĩa quân lần lượt đánh bại quân đô hộ ở các châu và làm chủ cả nước .Sự việc diễn ra vào mùa xuân năm 542, tháng 4 năm đó, vua Lương sai bọn thứ sử Tuần Hầu, Ninh Cự, Lý Trí, Nguyễn Hán đem quân sang đàn áp. Nghĩa quân nhanh chóng đánh bại quân xâm lược .Tháng 1/513, đạo quân xâm lược của nhà Lương do Tôn Quỳnh là Lư Tử Hàng chỉ huy lại kéo sang. Lý Bí chủ động tổ chức cuộc kháng chiến ở vùng biên giới, giáng cho kẻ thù những đòn chí mạng. Mặt Bắc tạm yên. Tháng 5/543, quân Chămpa đánh lên phía Nhật Nam. Uy viễn tướng quân Lý Phục Man cùng tướng Phạm Tu đã đánh lui chúng, giữ vững vùng biên cương phía Nam .Đất nước tạm yên.
Đầu năm 544, ông lên ngôi vua, tự xưng là Nam Việt đế (Lý Nam đế) đặt tên nước là Vạn Xuân, ý muốn đất nước độc lập lâu dài. Các tướng Tinh Thiều,Triệu Túc,Phạm Tu, Lý Phục Man, Triệu Quang Phục đều được cử giữ các chức quan trọng trong triều. Ông lại dựng điện Vạn Thọ làm nơi hội chầu, chùa Khai Quốc (Trấn Quốc – Hà Nội) làm nơi thờ Phật, phong thần cho những người có công với nước trước đây
Mùa hè năm 545, nhà Lương sai bọn Trần Bá Tiên, Dương Phiêu sang cướp nước Vạn Xuân. Cuộc chiến đấu diễn ra rất ác liệt. Sau nhiều lần thất bại, ông rút quân về Gia Ninh (Bạch Hạc – Vĩnh Phú) rồi về Tân Xương, vùng đất của dân tộc Tày (thuộc Vĩnh Phú) tiếp tục đánh nhau với quân Lương. Cuộc chiến đấu đang diễn ra thuận lợi, bỗng 1 đêm nước lũ dâng cao, quân Lương bất ngờ đánh úp vào doanh trại của ông .Chống cự không nổi, ông rút tàn quân về động Khuất Lão (Tam Nông – Vĩnh Phú). Bị ốm nặng, ông biết không thể tiếp tục cuộc kháng chiến được nữa , bèn giao bình quyền lại cho Triệu Quang Phục. Được ít lâu sau ông mất. Quân sĩ vô cùng thương tiếc
Bạn chiến đấu gần gũi của Lý Bí. Ông người đất Thái Bình, cùng quê với Lý Bí. Lúc trẻ chăm học, ham võ nghệ, lớn lên văn võ đều giỏi. Lúc đầu nghĩ nhầm nhà Lương đối xử bình đẳng với mọi người, ông xin làm quan. Chẳng ngờ, tên thượng thư bộ lại là Sái Tôn, mang nặng tư tưởng khinh bỉ dân mình đã cho ông giữ chức gác cổng thành Quảng Dương (ở Trung Quốc). Ông căm giận quân xâm lược, bỏ về quê cùng Lý Bí khởi nghĩa .Ngày thắng lợi, ông được phong tước Thái sư, trông coi việc dân .Năm 545, quân Lương sang xâm lược, ông chiến đấu anh dũng và hi sinh
Danh tướng của Lý Bí. Ông là tù trưởng Chu Diên, cùng con là Triệu Quang Phục tham gia cuộc khởi nghĩa của Lý Bí. Ngày thắng lợi, Lý Bí lên ngôi vua, phong ông làm Thái phó trông coi việc binh. Năm 545, quân Lương xâm lược Vạn Xuân, ông được cử giữ vùng ven biển và chết trong trận
Danh tướng của Lý Bí. Ông người xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì (Hà Nội). Hưởng ứng cuộc khởi nghĩa của Lý Bí năm 541, ông cùng Triệu Túc,Tinh Thiều lập nhiều chiến công, đánh bại quân đô hộ Lương, giải phóng Tổ Quốc. Lý Bí lên ngôi vua, lập ra nhà nước Vạn Xuân. Ông được phong chức Thái uý trông coi việc binh cùng với Triệu Túc. Năm 543, quân Chămpa xâm lấn biên cương phía Nam, tướng quân Lý Phục Man đánh không thắng được. Lý Bí cử ông, bấy giờ đã hơn 60 tuổi, đem quân tiếp sức. Quân Chămpa bị đánh lui Biên giới phía Nam yên ổn. Ông rất được vua quý trọng .Giặc Lương tiến sang xâm lược.Ông đem quân chống giữ mạn Bắc. Giặc đánh mạnh, quân ta chiến đấu hắng hái, song không ngăn được bước tiến của chúng .Ông hy sinh
Danh tướng của Lý Bí. Ông quê ở làng Cổ Sở (Yên Sở - Hà Nội) không rõ tên. Đồn rằng ông cưỡi ngựa bắn cung đều giỏi, có sức trị được voi. Lớn lên ông theo Lý Bí khởi nghĩa chống quân đô hộ Lương, lập được nhiều chiến công . Nhà Tiền Lý được thành lập. Ông được vua cử coi vùng đất biên giới phía Nam .Quân Chămpa xâm lấn biên giới, ông cùng Phạm Tu đánh lui. Nhờ chiến công ông được gả công chúa Lý Nương và thăng chức Thiếu Uý, ban họ Lý .Vua lại cử ông coi giữ đất Đỗ Động, Đường Lâm (Quốc Oai – Phú Thọ), tỏ ra có tài cai trị, được gọi là Phục Man tướng quân. Quân Lương xâm lược, ông mất trong chiến đấu .Ông tính thẳng thắn, trong sạch được mọi người quý trọng, không gọi tên mà chỉ gọi là tướng công .Dân làng thương nhớ dựng đền thờ
Người kế tục sự nghiệp lớn của Lý Bí .Ông là con của Triệu Túc, người Chu Diên .Thưở trẻ giỏi võ nghệ, có tài làm tướng. Ông theo cha tham gia cuộc khởi nghĩa của Lý Bí đánh bại quân Lương, lập nên nước Vạn Xuân .Năm 545, quân Lương xâm lược Vạn Xuân, vua Lý thua trận phải rút quân về phía tây. Ông được giao nhiệu vụ đem 1 đạo quân về vùng đồng bằng phía đông. Năm 547 vua Lý biết mình sức yếu không tiếo tục chỉ đạo cuộc kháng chiến nữa, nên giao quyền chỉ huy chung cho ông. Ông quyết định chọn đầm Dạ Trạch làm căn cứ. Đây là 1 vùng đầm lầy thuộc huyện Khoái Châu (Hải Hưng) ngày nay,xung quanh lau sậy mọc um tùm, đứng ngoài không thể nhìn thấy mạn trong. Giữa là một gò đất nỏi có thể chứa được vài vạn quân. Để đảm bảo lương thực khi khó khăn, ông cho quân sĩ trồng khoai nước. Quân sĩ đi lại bằng thuyền độc mộc và thường xuyên liên lạc với các làng xung quanh .Nhân dân gọi ông là Dạ Trạch Vương .Sau khi đánh bại quân của Lý Bí, giặc kéo quân về bao vây Dạ Trạch. Ông hạ lệnh cho quân sĩ ban ngày tắt hết khói lửa, bất động để giặc không thể phát hiện được ta.Đêm đến quân sĩ được chia thành từng toán nhỏ, đi thuyền độc mộc độc kích vào doanh trại giặc vừa tiêu tao sinh lực của chúng vừa lấy lương thảo chở về. Giặc ngày càng túng thế. Năm 550,nhân tình thế thay đổi thuận lợi, ông cho quân mở cuộc phản công đánh bại quân giặc tiến về giải phóng kinh đô Vạn Xuân .Vui mừng và biết ơn, quân sĩ đã suy tôn ông lên ngôi vua, tức là Triệu Việt Vương .Bảy năm sau, Lý Phật Tử, người họ của Lý Bí kéo quân từ mạn Tây về đánh đòi lại ngôi vua. Nghĩ đến tình chúa tôi cũ , ông cắt cho 1 nửa nước , lấy bãi Quân Thần (Từ Liêm – Hà Nội) làm ranh giới. Nhưng Lý Phật Tử vẫn không cam chịu sự phân chia đó. Năm 571, ông bị y dùng mưu đánh lừa, sau đó đem quân đánh úp kinh thành .Bị thua trận ông cùa 1 số hầu cận chạy về phía nam, tiến đến cửa Đại An (Hà Nam Ninh) thì chết
05-06-2009
Chế độ Linear
