Thái Cực Quyền

[LSB_Vô tình tiên tử]

[center:17831fe695]Những điều nên biết trong luyện tập Thái Cực quyền[/center:17831fe695]

1-HÔ HẤP TRONG THÁI CỰC QUYỀN

Ðặc điểm chủ yếu của Thái Cực quyền là sự hô hấp có quy tắc trong khi vận động.
Phương pháp hô hấp trong khi luyện tập TCQ nhằm đạt 3 mục đích sau:

1 - Rèn luyện hô hấp để gia tăng phế-hoạt-lượng của phổi, tức là lượng khí mà phổi đã dung nạp trong một lần hít vào đầy đủ rồi thở hết hơi ra. Khi hít vào hoành cách mô hạ xuống làm cho khoang ngực mở to, buồng phổi giãn ra, dung lượng khí trao đổi tăng lên.

Ðộng tác Thái Cực quyền nhìn bề ngoài có vẻ chậm chạp nhưng lượng khí vận động rất lớn. Ðặc điểm của Thái Cực quyền là sự kết hợp môt cách có ý thức giữa các động tác và sự hô hấp sao cho sự hít thở được sâu, dài, đều, nhẹ (Thâm. Trường, Quán, Tĩnh). Tập Thái Cực quyền đúng phương pháp và bền bỉ, vì vậy, có thể cải tiến cơ năng hô hấp, tăng phế hoạt lượng rất tốt cho sức khỏe.

2 - Rèn luyện hô hấp để đạt mục đích "hấp khí dưỡng thần". Thần đây là hệ thần kinh. Khi tập Thái Cực quyền, do tác dụng "tân trần đại tạ" (sự nuôi dưỡng thay cũ đổi mới của cơ thể để kiện toàn từng tế bào); nhu cầu dưỡng khí nhiều hơn nên phải có sự kết hợp có ý thức giữa các động tác với sự hô hấp để nâng cao lượng khí trao đổi. Trong thực tế, phải tập sao cho lượng khí hít vào lớn hơn mức mà cơ thể đòi hỏi để cho não bộ hấp thụ đầy đủ dưỡng khí và thần trí con người khoan khoái, minh mẫn, tức là đã "hấp khí dưỡng thần". Tập Thái Cực quyền đúng phương pháp và bền bỉ có thể chữa trị được các bệnh liên quan dến thần kinh hệ là vậy.

3 - Rèn luyện hô hấp để đẩy mạnh sự tuần hoàn huyết dịch, tránh tình trạng ứ huyết trong cơ thể.
Khi tập Thái Cực quyền toàn thân thư giãn, sự hô hấp thuận theo tự nhiên, việc lưu thông của máu được điều hòa, gia tăng tốc độ đưa máu về tim của tĩnh mạch.

Trong Thái Cực quyền, hô hấp sao cho "khí trầm đan điền", tức là hô hấp bằng bụng (phúc tức) hay là "hoành cách thức hô hấp". Phương pháp hô hấp này có tác dụng dưỡng sinh rõ rệt vì sự co rút và giãn nở của các cơ hoành, cơ bụng khiến áp lực trên bụng không ngừng thay đổi, tăng cường sự tuần hoàn của huyết dịch, tiêu trù sự ứ huyết ở gan và cải thiện cơ năng của gan.

Trong Thái Cực quyền, nguyên tắc thở bụng cũng giống như sự hô hấp của một hài nhi, lối thở tự nhiên, chưa bị tác động của cuộc sống làm sai lạc nhịp thở. Ðây là cách thở đúng nhất để có thể hòa hợp với thiên nhiên.

Hơi thở phải nhỏ, nhưng liên tục (như kéo tơ), nhẹ nhàng, khoan thai và sâu dài để khi hít vào thì khí trầm xuống đan điền nơi bụng dưới (nhờ cơ hoành hạ thấp xuống). Lúc thở ra, khí cũng được đẩy ra nhẹ nhàng, liên tục và dài theo cùng một tốc độ với lúc hít vào.

Hơi thở vào tuyệt đối không được gò ép, phải tùy theo tình trạng sức khỏe trong lúc luyện tập mà dần dần nới rộng chu kỳ thở hít để tốc độ ngày môt chậm hơn.

Khi tập Thái Cực quyền, sự hô hấp luôn luôn phù hợp với sự biến hóa của các chiêu thức. Vậy khi thực hiện các động tác thì thở như thế nào, thở bằng mũi hay bằng miệng, lúc nào thì hít vào, lúc nào thì thở ra?
Trong khi luyện tập Thái Cực quyền, hít vào thở ra đều bằng mũi. Theo nguyên tắc thì hít vào (hấp) khi thực hiện các động tác cất mình lên (như Kim kê dộc lập sau khi Hạ thế), co tay về (một hoặc cả hai tay như trong thế Lãm tước vĩ Lý, Ðơn tiên), thu chân về (như sau Ðăng cước). Trái lại, thở ra (hô) khi thực hiện các động tác hạ mình xuống, đưa tay ra ( như trong các thế Tả Bằng, Hữu Bằng, Tê, Án...) hoặc khi duỗi chân ra (như Hạ Thế, Phân Cước). Nói một cách tổng quát thì như thế và tất nhiên là khi kết hợp hô hấp với các động tác còn nhiều biến đổi, chứ không tuyệt đối theo đúng nguyên tắc nói trên, nghĩa là không gắng gượng, miễn cưỡng dồn ép hơi thở một cách quá mức, cần điều tiết, nhưng cốt yếu là làm sao giữ cho sự hô hấp vẫn giữ được tính cách tự nhiên, thoải mái.

Trong khi luyện quyền, từ động tác này sang động tác khác có khi phải kéo dài nên nếu thấy cần phải thở ra hay hít vào thì cứ làm sao cho thuận tiện, không bị hụt hơi là được. Không nhất thiết phải chở khi duỗi tay ra hết mới thở ra hay khi thu tay vào mới bắt đầu hít vô. Lúc mới tập, chưa nắm vững được các thức rất dễ gặp trường hợp ép hơi thở như thế này. Chỉ cần giữ đúng một điều quan trọng là khi đến chỗ dứt diểm của một thế, tức là lúc Ý đưa KHÍ tới đầu tay hay đầu chân thì phải thở ra. Sự kết hợp giữa hô hấp và các động tác sẽ dễ dàng và tự nhiên hơn khi đã thuần thục từng chiêu thức một sau thời gian chuyên tâm luyện tập.

Nói tóm lại, việc kết hợp hô hấp và các động tác là điều tối yếu trong khi luyện tập. Tốc độ chuyển động của các chiêu thức không nên quá nhanh, nhưng cũng không phải là càng chậm càng tốt. Ðiều quan trọng là giữ được nhịp tim đều hòa và thái độ khoan thai chậm rãi thung dung mềm mại. Sự chậm rải của Thái Cực quyền còn biều lộ sự trầm tĩnh của tinh thần, sự thanh thản của tâm trí, tức là sự thư giãn mà ai cũng nghĩ là liều thuốc bổ vô cùng công hiệu đối với cuộc sống đầy lo âu, hết sức căng thẳng hàng ngày.

Tập Thái Cực quyền mà không lưu tâm tới phương pháp hô hấp, không đạt được sự kết hợp hoàn hảo giữa hô hấp và các động tác thì không thể nào đạt được những tác dụng dưỡng sinh quí báu của Thái Cực Quyền.

[LSB_Vô tình tiên tử]

[center:557a047e3d]Những điều nên biết trong luyện tập Thái Cực quyền (tiếp)[/center:557a047e3d]

2-THÂN PHÁP

Như đã biết, eo là chúa tể, tay chân, đầu mặt đều chuyển động theo eo. Như vậy trước hết phải chú ý tới THÂN PHÁP. Ðầu và mình phải thật ngay thẳng (Vĩ lư trung chính), không rùn cổ hoặc ngước mặt lên.

-Hai vai phải buông thõng xuống (Trầm kiên).
-Ngực phải thóp vào, đừng gồng lên cho ngực nhô ra (Hàm hung), đùng ưỡn ngực, nhất là khi hít vào.
-Lưng nhô ra sau, khí lực dồn về sau lưng để chuyển xuống đan điền (Bạt bối).
-Eo phải luôn luôn trong tình trạng mềm dẻo, khoan thai, linh hoạt (Tùng yêu) thì hai chân mới có sức mạnh tự nhiên. Chân tay có biến hóa ảo diệu hay không đều là do tác động của eo. Chú ý là eo không được nghiêng ngả hay chùng xuống làm cho mông nhô ra sau.
-Bụng phải lỏng lẻo tự nhiên (Tùng tịnh), đừng vận lực gồng cứng, để cho khí trầm xuống đan điền. Nhớ là khi tập không nịt cứng giây lưng đeo ở bụng và nên mặc quần áo rộng nhẹ.
-Mắt luôn luôn nhìn thẳng trước mặt khi đầu từ từ xoay theo thân mình một cách tự nhiên. Phân biệt mắt thường và nhãn thần. Mắt thường (nhục nhãn) nhìn bao quát trước măt, không đặc biệt nhắm vào một điểm nào. Còn nhãn thần tức là sự dụng ý thì chú trọng vào một bộ phận nào đó của tay trong khi chuyển thế.
-Gương măt phải luôn luôn tự nhiên, hòa dịu, không bặm môi, nghiến răng tỏ thái độ căng thẳng khẩn trương.

[LSB_Vô tình tiên tử]

[center:ff150db13c]Những điều nên biết trong luyện tập Thái Cực quyền (tiếp theo)[/center:ff150db13c]

3-THỦ PHÁP

Trong Thái Cực quyền, buông lỏng là nguyên tắc tối quan trọng: buông lỏng eo, buông lỏng tay chân.
Nhưng thế nào là buông lỏng?
Sau đây là kinh nghiệm của võ sư TRỊNH MẠN THANH khi ông mới học Thái Cực quyền:

"Nhớ lại lúc tôi mới bắt đầu học Thái Cực quyền, thầy Dương Trừng Phủ ngày ngày đều dặn dò "Buông lỏng. Buông lỏng." Có khi lại nhận xét:"Chưa lỏng, chưa lỏng". Lúc thì răn:"Không lỏng chỉ là cái giá gỗ chịu đòn thôi". Thiết tha hơn nữa thì "Hãy buông lỏng và lặng lẽ". Dặn dò như thế hơn cả ngàn lần. Trong vòng hai năm tôi nghe mãi nghe hoài, thật có lúc muốn điên cả đầu, giận sao mình ngu xuẩn thế này. Một đêm nằm mơ thấy hai cánh tay bị đứt lìa, sợ quá tỉnh dậy thử xem tay còn không thì hoảng nhiên đại ngộ thế nào là buông lỏng....

Cân lạc nối hai tay với thân cũng tựa như giây thun nối quan tiết ở tay chân con búp-bê, làm cho tứ chi muốn xoay chuyển theo chiều nào cũng đươc. Nhưng sự kiện hai cánh tay không đứt lìa đã làm tôi hiểu thế nào là buông lỏng. Ngày hôm sau tôi đấu với các bạn giỏi hơn, tất cả đều ngạc nhiên. Hỏi đi hỏi lại mới hay là đã lỏng. Cảm giác như là một ngày đã đi qua được cả ngàn dặm."

Về THỦ PHÁP trước hết phải buông lỏng từ hai vai và hai cùi chỏ (Trầm kiên trụy trửu), buông lỏng cổ tay (nói rõ hơn trong phần giải thích thức thứ nhất KHỞI THẾ) và nhất là hai bàn tay. Trong khi tập luyện Thái Cực quyền, từ thế thứ nhất đến thế cuối cùng bàn tay lúc nào cũng như bàn tay người đẹp (Mỹ nhân thủ)

[i][b]Riêng về hai bàn tay trong Thái Cực quyền phân biệt Chưởng và Quyền. Võ sư Trịnh Mạn Thanh giải thích:

Chưởng: tương truyền gọi là bàn tay mỹ nhân. Ðường gân ở mu bàn tay không nổi lộ rõ, bất kể ở thức nào, sống lưng cổ tay phải duỗi thẳng một cách tự nhiên, như hình vẽ.
Quyền: giống như nắm tay bình thường, bề ngoài như là nắm chặt mà không phải nắm chặt, thật ra bên trong rất là buông lơi. Sống cổ tay phải tự nhiên duỗi thẳng, như hình vẽ.Còn cánh tay, sở dĩ chuyển động không phải là vì dùng sức tự động (bất động thủ), chỉ nhờ buông lỏng mà đưa đẩy theo đà vận chuyển của eo thôi. Nói chung, tay có buông lỏng thì vai mới lỏng và thân mới lỏng. Từ eo lên đầu tất cả dều lỏng.

Ðể có thêm tài liệu tham khảo, phần nói về THỦ PHÁP trong sách THÁI CỰC QUYỀN TOÀN THƯ cuả Trần Tuấn Kiệt (1) được ghi lại sau đây:

1/ Chưởng: các ngón tay đừng quá ngay hoặc nắm lại, chỉ mở ra vừa thôi. Phàm lúc chưởng (bàn tay mở) án ra (đưa ra) phải gật bàn tay lên, hiện rõ chưởng căn (các ngón tay dựng lên) vì cái để đánh người là chưởng căn.

2/ Quyền: nắm quyền (bàn tay nắm lại) không nên quá chặt, dùng 4 xương gu góc ngón tay mà đánh người nhưng khi đánh ra thì chỗ lắc léo của cườm tay phải tiếp hợp ngay ngắn, đừng chuyển xéo cườm mà có thể bị tai haị,

3/ Chẩu: (chỏ) lúc xuất thủ, ngoài lúc muốn dùng cùi chỏ để đánh người, luôn luôn mũi chỏ chỉ địa, đừng đưa ngang (trụy trửu: hạ chỏ)

Ngoài sự buông lỏng, cả hai cuốn sách của Trịnh Mạn Thanh và Trần Tuấn Kiệt đều không nói rõ là hai tay được chuyển động như thế nào. Kinh nghiệm luyện tập cho thấy rằng khi "bất động thủ" và đã buông lỏng thật sự thì hai tay chỉ có thể chuyển động theo các thủ pháp sau đây:

• - Nguyên không: hai tay giữ nguyên vị trí cũ trong không gian vì đã dụng ý không để cho tay rơi xuống.
  - Nguyên thân: tay giữ nguyên vị trí đối với thân mình trong khi xoay eo.
  - Thôi động: tay chuyển động nhờ có sức đẩy của eo.
  - Ðãng động: tay đưa đẩy theo lực còn dư của động, theo đà còn lại của sức đẩy.
  - Phù trầm: tay dâng lên (phù) nhờ dụng ý vận khí, hoặc chìm xuống (trầm) vì cố ý để rơi một cách tự nhiên.

Nhưng điều đáng chú ý hơn hết là dù tay có chuyển động theo thủ pháp nào đi nữa thì cũng luôn luôn xoay theo một khớp nào đó như vai, chỏ đều vẽ thành những vòng tròn lớn nhỏ tức là vòng THÁI CỰC hay đường cong phân chia Âm Dương trong Thái Cực vậy.

[LSB_Vô tình tiên tử]

[center:3126fde731]Những điều nên biết trong luyện tập Thái Cực quyền (tiếp theo)[/center:3126fde731]

4-BỘ PHÁP

Trong Thái Cực quyền, bộ pháp hoàn toàn theo Âm Dương, nghĩa là dùng bộ pháp Hư Thực. Nếu như chân trái thực thì chân phải hư, chân trái hư thì chân phải thực. Chân thực là chân chịu đựng từ 7/10 đến 10/10 trọng lượng toàn thân. Chân hư là chân chịu từ 0 đến 3/10 thể trọng; chân hư cũng là chân sẵn sàng di động hoặc cất lên.

Thái cực đường lang, tập đồ hình biểu diễn các bài quyền của võ sư Triệu Trúc Hán, trình bầy 8 bộ pháp gọi chung là Võ Thuật Bát Ðại Mã Bộ:

• 1. Ðăng sơn mã (sách khác gọi là Cung Mã)
  2. Ðinh tất mã (hay Qui Tất Mã)
  3. Quyền cực mã (hay Ðiếu Mã)
  4. Kỵ mã thức (hay Tọa Mã)
  5. Ngọc hoàn mã
  6. Thái cực mã (hay Ðinh Tự bộ)
  7. Ðộc lập mã
  8. Tạc cực mã (hay Hạ thế)

Tám bộ pháp này chỉ được trình bày bằng HÌNH VẼ, không giải thích từng bộ pháp một. Lý do: trong sách THÁI CỰC QUYỀN TỰ TU TÂN PHÁP võ sư Trịnh Mạn Thanh không dùng tên hiệu của những bộ pháp trên vì ông chủ trương rằng các tư thức kế tiếp không ngừng (miên miên bất đoạn), chân không dừng hẳn lại ở một bộ pháp nào, hư thực biến chuyển không ngừng. Võ sư Trịnh Mạn Thanh chỉ trình bày hình chân của 8 loại bộ pháp (Bát chủng bộ pháp đồ lệ). Ở những hình chân này mức độ hư thực được trình bày rõ ràng bằng những ký hiệu khác nhau. Ông đã tốn hơn 10 năm nghiên cứu mới tìm ra mức độ năng nhẹ của mỗi chân. Ông cũng nghĩ ra cách vẽ hình ghi vị trí của 2 bàn chân, vị trí hiện tại và vị trí kế tiếp cùng mũi tên chỉ hướng mà bàn chân sẽ bước tới; vị trí sắp tới này được biểu diễn bằng những nét chấm cách biệt.Sau này khi phân tích và giải thích từng thức một, dưới hình vẽ mỗi sự chuyển động của toàn thân đều có hình vẽ các bước chân tương ứng. Nhìn vào hình vẽ này người tự học sẽ thấy rõ nguyên tắc Hư Thực Phân Minh.

[LSB_Vô tình tiên tử]

[center:435b663b3b]Những điều nên biết trong luyện tập Thái Cực quyền (tiếp)[/center:435b663b3b]

5-CHUYỂN BỘ PHÁP

Việc chuyển biến từ bộ pháp này qua bộ pháp khác là điều hết sức quan trọng. Chỉ nhìn cách chuyển bộ pháp của một người đang đi bài quyền có thể biết một cách chắc chắn về thời gian người ấy đã tốn công phu luyện tập nhiều hay ít. Những điều sắp trình bày sau đây rất quan trọng đối với bước đầu trong việc tự học Thái Cực quyền. Chú ý luyện tập ngay từ đầu chắc chắn sẽ tránh được những khuyết điểm của nhiều người là cứ cất chân bước tới, không vận dụng được lực đẩy của EO.

Nguyên nhân của khuyết điểm này chính là vì chưa nắm vững sự chuyển động của từng thức, hay nói đơn giản hơn là chưa thuộc bài nên đi nhanh cho khỏi quên và khỏi té ngã. Khi thuộc rồi mới có thể đi chậm.Có người chủ trương rằng đi càng chậm càng tốt. Ðiều này chưa hẳn là đúng.

Tốt nhất là cứ từ từ theo đà vận chuyển của eo, đi thật hết thức này rồi chuyển qua thức kế tiếp. Không cố ý đi nhanh cho chóng xong và cũng không kéo dài thời gian không cần thiết và làm cho việc tập luyện thiếu sót vì không giữ được nguyên tắc "miên man bất đoạn", và không kết hợp được sự hô hấp với các động tác.Khi chuyển bộ pháp phải luôn luôn giữ đúng khoảng cách giữa hai chân. Về bề ngang, hai bàn chân cách nhau khoảng 20cm (nghĩa là mép ngoài hai bàn chân rộng bằng tầm vai, trung bình là 40cm). Về bề dọc thì tùy theo bước chân của mỗi người dài ngắn khác nhau, từ 70cm đến 80cm.

Trong phần giải thích từng thức một khi ghi "một bước lớn" có nghĩa là dài 80cm bằng 2 tầm vai. "Một bước nhỏ" có nghĩa là dài 40cm bằng 1 tầm vai. Mỗi khi bước tới, thân người thẳng đứng, từ từ chuyển sức nặng qua chân khác rồi nhẹ nhàng cất bước. Không co chân lên cao rồi mới thả xuống, như vậy dễ té. Chỉ cất gót lên khỏi mặt đất một chút rồi đưa ra thì sẽ vững vàng hơn. Ðiều tối quan trọng cần chú ý: chân cất lên hay bước tới trước là do sức kéo của sự xoay eo hơn là sử dụng sức cất chân lên (điều này sẽ được thể nghiệm bằng sự luyện tập).Khi gót nhấc lên chỉ còn mũi bàn chân chấm đất thì gọi là sự Mở Khóa Chân. Khi xoay trên gót chân (theo eo) và mũi bàn chân cất lên thì có nghĩa là chân này không di chuyển, không biến động. Còn khi xoay trên mũi bàn chân và gót chân cất lên nghĩa là đã mở khóa chân thì chân này sẽ di chuyển, biến động vì mũi chân chỉ còn chấm hờ trên mặt đất thôi. Bộ pháp chỉ chuyển động theo những hướng căn bản là về bên trái hay bên phải (TẢ HỮU CHUYỂN) và về phía sau (HẬU CHUYỂN).

A. Tả Hữu Chuyển:

1. Hữu chuyển (thí dụ từ hướng Bắc qua hướng Ðông)
- Từ Tả cung mã chân trái (thực) đứng trước, rùn xuống, đầu gối nhìn xuống không quá mũi bàn chân, chịu 7/10 thể trọng; chân phải (hư) duỗi thẳng chịu 3/10 thể trọng, buông lỏng.
- Xoay eo qua phải 90 độ, tự nhiên gót phải cất lên quét qua trái, mũi phải vẫn chấm đất.
- Xoay eo đủ 90 độ mặt đã hướng qua phải (hướng Ðông), cất chân phải lên và đặt gót phải xuống đúng chỗ cũ của mũi chân.
- Ðạp mũi phải xuống dồn người về trước thành Hữu cung mã. Ðồng thời mũi chân trái cất lên quét qua phải 45 độ.

2. Tả chuyển (từ hướng Ðông qua hướng Bắc)
- Từ Hữu cung mã: chân phải (thực) đứng trước, rùn xuống, chịụ 7/10 thể trọng), chân trái (hư) duỗi thẳng, chịu 3/10 thể trọng, buông lỏng
- Xoay eo qua trái 90 độ, tự nhiên gót trái cất lên quét qua phải, mũi trái vẫn chấm đất.
- Xoay eo đủ 90 độ mặt đã hướng qua trái (hướng Bắc), cất chân trái lên và đặt gót trái xuống đúng chỗ cũ của mũi chân.
- Ðạp mũi chân phải xuống dồn người về trước thành Tả cung mã. Ðồng thời mũi chân phải cất lên quét qua trái 45 độ.

Chú ý: Dù tả chuyển hay hữu chuyển thì khi chuyển xong hướng của hai bàn chân luôn luôn tạo thành một góc 45 độ.

B. Hậu chuyển.

1. Từ hướng Bắc qua hướng Nam:
-Từ Tả cung mã dồn sau thành Tả Thái cực mã nghĩa là chân trái từ thực chuyển ra hư và chân trái từ hư chuyển ra thực
- Xoay eo qua phải 90 độ, tự nhiên mũi chân trái cất lên quét qua phải.
- Ðạp mũi chân trái xuống, chuyển chân trái thành thực, chân phải thành hư.
- Tiếp tục xoay eo qua phải thêm 90 độ nữa, tự nhiên gót phải cất lên đưa qua trái thành Hữu Ðiếu mã
- Cất chân phải lên đưa ra trước một bước, phía bên phải, thả gót rồi đạp mũi dồn người về phía t trước thành Hữu cung mã (hướng Nam). Mũi chân trái xoay theo qua phải (2 chân 45 độ)

2. Từ hướng Nam qua hướng Bắc:
- Từ Hữu cung mã dồn sau thành Hữu Thái cực mã nghĩa là chân phải từ thực chuyển ra hư và chân trái từ hư thành thực
- Xoay eo qua trái 90 độ, tự nhiên mũi chân phải cất lên quét qua trái.
- Ðạp mũi chân phải xuống, chuyển chân phải thành thực, chân trái thành hư.
- Tiếp tục xoay eo qua trái thêm 90 độ nữa, tự nhiên gót trái cất lên đưa qua phải thành Tả Ðiếu mã
- Cất chân trái lên đưa ra trước một bước, phía bên trái, thả gót rồi đạp mũi dồn người về trước thành Tả cung mã (hướng Bắc). Mũi chân phải xoay theo qua trái (2 chân 45 độ).

Phụ chú: Muốn chuyển bộ pháp linh hoạt, vững chắc thì tốt nhất là trong khi luyện tập nên mang giầy thật nhẹ, bằng vải mềm, đế mỏng, không phải cột giây. Như vậy hai bàn chân có cảm giác thoải mái dễ xoay trở, nhất là những khi cất mũi xoay trên gót hay cất gót xoay trên mũi bàn chân. Tốt nhất là mang giầy mà ta thường gọi là giầy Tầu.

[LSB_Vô tình tiên tử]

[center:a8a0690583]Mười nguyên tắc căn bản[/center:a8a0690583]

Trích dịch từ
TAI CHI FOR HEALTH
by
EDWARD MAISEL
(originally published in 1963, revised and reprinted in 1998)
http://www.tai-chi.com

1. Thư giãn. Tránh mọi sự căng thẳng thần kinh và cơ bắp. Các cơ mặt cũng được buông lỏng, tránh biểu lộ nỗi lo âu trên mặt. Kết quả là sự bình thản hiện ra trên khuôn mặt.

2. Dứt bỏ mọi suy nghĩ và dồn hêt tâm trí vào từng chuyển động của cơ thể.

3.Thực hiện các động tác càng chậm càng tốt.

4. Từ đầu đến cuối bài quyền giữ nguyên một vận tốc. Một vài động tác có thể nhanh nhưng nhớ là đừng có ý muốn thực hành gấp rút.

5. Thở bằng mũi một cách nhẹ nhàng tự nhiên.

6. Mỗi động tác đều thoải mái. Không thoải mái tức là đã tập luyện không đúng cách.

7. Không bao giờ đẩy một động tác tới chỗ tận cùng. Không bao giờ bước chân xa hết mức hoặc đẩy tay ra hết mức. Luôn luôn giữ phần cuối của động tác này làm khởi đầu cho động tác kế tiếp.

8. Mọi động tác đều phải thực hiện một cách thận trọng. Không có động tác nào là không quan trọng cả. Hãy thực hiện mỗi động tác đúng như lúc mới tập lần đầu vậy.

9. Không bao giờ cố ý dùng sức mạnh. Mọi chuyển vận đều phải mềm mại, dịu dàng.

10. Các động tác liên tiêp từ đầu tới cuối bài quyền. Không bao giờ có sự ngưng nghỉ của một động tác. Không bao giờ có sự hoàn toàn bất động cả.

[LSB_Vô tình tiên tử]

[center:1115c412eb]Những loại người không nên tập Thái-cực quyền[/center:1115c412eb]

1. Thiếu nhi chưa đủ trí nhớ
2. Thể chất quá suy nhược, tuổi quá cao, thay vì cho tập Thái-cực quyền thì dạy Thập-thức bảo-kiện pháp, Yên-tử ngọa công bát pháp.
3. Huyết áp quá cao (từ 18 trở lên)
4. Bị bệnh phong thấp, khiến các khớp xương bị sưng. Đợi trị cho hết sưng, mới có thể tập được.
5. Phụ nữ có thai
6. Tâm lực suy yếu quá
7. Thần kinh suy nhược quá nặng.

[LSB_Vô tình tiên tử]

[center:b10408fef7]Thái Cực Quyền ca quyết [/center:b10408fef7]

(Vương Tông Nhạc)
Thái cực giả, vô cực nhi sinh Thái cực từ vô cực sinh ra
động tĩnh chi cơ, âm dương chi mẫu dã là cơ cấu của động và tĩnh, là xuất phát của âm và dương

Động chi tắc phân, tĩnh chi tắc hợp Động vào thì chia ra, mà để yên thì hợp lại
Vô quá bất cập tùy khúc tựu thân Không đi quá không sát lại, (tùy là co lại, tựu là duổi ra)

Nhân cương ngã nhu vị chi tẩu Địch cương ta nhu thì gọi là nhượng
Ngã thuận nhân bối vị chi niêm Địch nhu ta cương thì gọi là dính

Động cấp tắc cấp ứng Càng nhanh thì ta theo nhanh
động hoãn tắc hoãn tùy Chậm thì ta chậm

Tuy biến hóa vạn đoan Biến hóa trăm vạn đường
nhi lý vi nhất khí Nhưng chỉ có một nguyên lý

Do trước thục nhi tiệm ngộ quán kình Từ thuần thục từ từ đi đến chỗ quen kình
Do quán kình nhi bệ cập thần minh Từ quen kình đi đến chỗ thần minh

Nhiên phi dụng lực chi cửu Nhưng nếu không bỏ công trau giồi lâu ngày
Bất năng khoát nhiên quán thông yên Thì không thể có ngày tự nhiên biết thấu

Hư lãnh đỉnh kình Cái hư dẫn thẳng lên đỉnh đầu
khí trầm đan điền khí chìm xuống đan điền

Bất thiên bất ỷ hốt ẩn hốt hiện Không nghiêng không dựa, khi ẩn khi hiện

Tả trọng tắc tả hư Bên trái nặng thì bên trái như không có gì
hữu trọng tắc hữu hư bên phải nặng thì bên phải như không có

Ức chi tắc xưng cao Càng với lên càng thấy cao
phủ chi tắc xưng thâm càng chúi xuống càng thấy sâu

Tấn chi tắc dũ trường Càng xông tới càng thấy dài
thoái chi tắc dũ xúc càng lùi lại càng bị dồn ép

Nhất vũ bất năng gia Một cái lông chim cũng không thêm
thằng huy bất năng lạc một con bọ chẳng thể đậu xuống

Nhân bất tri ngã, ngã độc tri nhân Người ta không biết mình, chỉ có mình biết người ta
Anh hùng sở hướng vô địch Anh hùng vô địch trước giờ
cái giai do thử nhi cập dã là ở chỗ đó

Kỳ kỹ bàng môn thậm đa Bàng môn tả đạo có nhiều
tuy thế hữu khu biệt tuy khác nhau
khái bất ngoại hồ nhưng không ngoài quy luật
tráng khi nhược, mạn nhượng khoái nhĩ mạnh thắng yếu, nhanh thắng chậm

Hữu lực đả vô lực Có sức hơn không có sức
thủ mạn nhượng thủ khoái chậm tay nhượng nhanh tay
thị giai tiên thiên tự nhiên chi năng là do thiên nhiên như vậy
phi quan học lực nhi hữu vi dã không dính líu tới luyện tập

Sát tứ lượng bác thiên quân chi cú Hãy quan sát câu "tứ lượng bác thiên quân"
hiển phi lực thắng rõ ràng không phải dùng lực thắng

Quan mỗ mỗ năng ngự chúng chi hình Nhìn những người già chế ngự địch thủ đông người
khoái hà năng vi nhanh để làm gì

Lập như bình duy hoạt như xa luân Đứng như một cái cân, xoay như trục bánh xe
Thiên trầm tắc tùy Trầm xuống một bên thì chiều theo được
song trọng tắc đái nặng cả hai bên thì bị trì trệ

Mỗi kiến số niên thuần công Mỗi khi thấy có người luyện tập lâu năm
nhi bất năng vận hóa dã mà chưa biết vận dụng
suất tự vị nhân chế bởi bị người ta chế ngự

Song trọng chi bệnh vị ngộ nhĩ đó là vì họ chưa hiểu ra cái bệnh "song trọng"
Dục trị thử bệnh tu tri âm dương Muốn biết bệnh chỗ nào, phải hiểu âm dương

Niêm tức thị tẩu Dính tức là theo
tẩu tức thị niêm theo tức là dính

Âm bất ly dương, dương bất ly âm Âm không rời dường, dương không rời âm
Âm dương tương tế thị vị quán kình Âm dương cùng hiệp điệu, mới gọi là quen "kình"
Quán kình hậu dũ luyện dũ tinh Quen kình rồi, càng luyện càng tinh xảo

Mặc nhận sủy ma Yên lặng suy nghĩ
tiệm chí tòng tâm sở dục rồi sẽ có lúc đi đến chỗ tùy ý mình mà làm

Bản thị xá kỷ tòng nhân Vốn là bỏ mình mà theo người ta
Đa ngộ xá cận cầu viễn Đa số ngộ nhận là bỏ gần để lấy cái xa
Sở vị sai chi hào ly liêu dĩ thiên lý Gọi là sai một ly đi một dặm
Học giả bất khả bất tường biện yên Học giả không thể không tường tận rõ ràng

Trường quyền giả Trường quyền như
trường giang đại hà có nghĩa là như con sông dài rộng lớn
thao thao bất tuyệt dã chảy thao thao bất tuyệt

Bằng, lý, tê, án, Đở, Kéo, Đụng, Đẩy
thái, liệt, trửu, kháo, bẻ, quặt, cùi chỏ, vai
thử bát quái dã đấy là bát quái

Tấn bộ, thoái bộ Tiến, lùi
tả cố, hữu phân, trung định trái, phải, trung tâm
thử ngũ hành dã đấy là ngũ hành

Bằng lý tê án Đở, Kéo, Đụng, Đẩy
tức càn khôn khảm ly là Càn Khôn Khảm Ly

Tứ chính phương dã Bốn phương chính
thái liệt trửu kháo bẻ, quặt, cùi chỏ, vai
tức tốn chấn đoài cấn là Tốn Chấn Đoài Cấn

Tứ tà giác dã Bốn góc xiên
tấn thoái cố phân định tiến lui trái phải giữa
tức kim mộc thủy hỏa thổ dã là Kim Mộc Thủy Hỏa Thổ

Hợp chi tắc vi thập tam thế dã Cộng lại là mười ba thế

[LSB_Vô tình tiên tử]

[center:34a652be9f]Thái Cực Quyền[/center:34a652be9f]
[center:34a652be9f]Nói về luyện tập Thái Cực quyền[/center:34a652be9f]

Quyền thuật của Trung quốc, tuy có nhiều môn phái khác nhau, phải biết đều là những kỹ thuật có ngụ triết lý trong đó, từ xưa tới giờ, đã từng có kẻ đem tinh lực cả đời ra tập luyện, mà vẫn không được đến chỗ huyền diệu, kẻ học chỉ biết bỏ phí ra một ngày công phu thì sẽ được một ngày hiệu quả, ngày qua tháng lại, rồi sẽ có lúc tới nơi.

Thái cực quyền, là trong nhu có ngụ cái cương, là nghệ thuật dấu kim trong bông gòn (miên lý tàng châm), về phương diện kỹ thuật, sinh lý hoặc lực học đều có nguyên lý tương đương. Do đó kẻ mài cứu Thái cực quyền phải qua các giai đoạn, trình độ, tuy có lương sư chỉ dạy, bạn tốt chỉ nhau, cũng không phải thiếu, nhưng quan trọng nhất là tự mình đào luyện lấy theo thời gian, nếu không cả ngày ngồi đàm luận, suy nghĩ tháng năm, đến lúc giao thủ, chẳng có gì cả, rõ ràng là kẻ đứng ngoài cửa, chẳng có tý công phu gì. Cổ nhân nói là "chung tư vô ích, bất như học dã" (Khổng Tử: suy nghĩ hoài cũng vô ích, không bằng học). Nếu được sớm tối không ngơi nghỉ, nóng lạnh không xê dịch, một khi có ý lập tức luyện quyền, vô luận lão ấu nam nữ, đến lúc thành tựu đều như nhau.

Lúc sau này, những kẻ tập luyện Thái cực quyền, từ bắc tới nam, càng ngày càng đông, không khỏi mừng thầm dùm cho bước đường tương lai của vũ thuật. Tuy nhiên, trong những người ấy, không thiếu những người chuyên tâm khổ luyện, thành tâm trí chí học tập, tương lai sẽ đi đến mức độ không thể hạn lượng; song thường thường thì không khỏi rơi vào hai con đường: một là có thiên tài cụ bẩm, tuổi tác năng lực lại mạnh, học một hiểu ba, đốn ngộ xuất quần, tiếc thay hơi có tý thành tựu, giữa đường đã ngừng, chưa được hiểu đến nơi đến chốn. Hai là những kẻ mong được hiệu quả nhanh chóng, hốt lược cho xong, chưa xong một năm, quyền, kiếm, đao, thương đều học hết cả, tuy có thể y dạng hồ lô, nhưng thực tế chưa lãnh hội đến "tam muội" (chỉ nguyên lý), đến khi khảo sát phương hướng, động tác, trên dưới, ngoài trong, đều chưa được hợp độ, nếu như muốn cải chính, thì thức nào cũng phải đổi, với lại sáng đổi, chiều lại quên đi mất. Bởi vậy mới có câu: "Tập quyền thì dễ mà đổi thì khó" (Tập quyền dung dị cải quyền nan). Lý do có câu ấy cũng vì muốn mong thành cho nhanh mà ra. Những người ấy, đã sai lại dạy sai, ắt sẽ hư người khác, thật là một cái nguy cho tiền đồ vũ thuật.