[Bách Việt 18]

Dịch học là triết học của người Việt từ thủa sơ khai, khi còn chưa có chữ viết, ngôn ngữ chưa đầy đủ. Từ đó mới hình thành nên ngôn ngữ, đi vào lịch sử, là nền tảng của văn hóa Việt, đến nỗi người Việt không nhận ra những gì mình đang nghĩ là theo Dịch học.

Ví dụ Tết Nguyên Đán như bàn ở đây được dịch theo tiếng Tàu: Nguyên là ban đầu, Đán là buổi sáng, Nguyên Đán là buổi sáng sớm đầu tiên. Còn Tết là Tiết trong tiếng Hán. Giải thích như vậy thì càng khó hiểu. Buổi sáng sớm thì liên quan gì đến ngày Tết?

Hiểu theo tiếng Việt một cách nôm na: Tết nghĩa là Tiếp, chỉ lúc giao thời. Nguyên Đán có thể là nguyên đơn, tức là Mồng một tháng một (nguyên = 1, đơn = 1), là ngày đầu tiên trong năm, thật quá rõ ràng, chẳng phải nghĩ gì.

Người ta bảo "Nôm na là cha mách qué", tức là:
- Nôm = Nam
- na nghĩa là na ná. Nôm na là na ná như tiếng Nam.
- cha là thầy mách bảo
- qué là quẻ trong Dịch học.
Cả câu "Nôm na là cha mách qué" có nghĩa là cứ đọc giống tiếng Nam thì là chỉ dẫn cho các quẻ của Dịch. Như vậy ai biết tiếng Việt (tiếng Nam hay Nôm) chẳng là thầy mách quẻ của Dịch học.