[Bách Việt 18]

Trận đánh đầu tiên của Hai Bà Trưng diễn ra vào ngày ... 6/2 âm lịch. Đây là ngày mà ở đền Đồng Nhân Hà Nội làm lễ thờ Hai Bà, được cho là ngày Hai Bà tuẫn tiết trên sông Hát Giang. Nhưng đây cũng chính là ngày khởi nghĩa của nghĩa quân Khăn Vàng cuối đời Đông Hán do anh em Trương Giác, Trương Lương, Trương Bào lãnh đạo. Trương cùng âm với Trưng. Trưng còn là Trăng, tức là vua nữ (không hề có họ Trưng nên Trưng Trắc, Trưng Nhị là danh xưng chứ không phải tên thật). Giác hay Giáp là nghĩa là thứ nhất, cũng như Trắc - Nhị vậy.
Như trên đã thấy khởi nghĩa Hai Bà Trưng nổ ra trên một vùng rộng lớn ở Hoa Nam. Dưới thời Đông Hán chỉ có duy nhất khởi nghĩa Khăn Vàng là có qui mô như vậy được sử sách ghi lại.

Theo Tùy thư -Liệt truyện -Lâm Ấp:
Tổ tiên của Lâm Ấp, nhân có loạn người đàn bà Trưng Trắc ở Giao Chỉ cuối thời Hán, con của Công tào trong huyện là Khu Liên giết Huyện lệnh, tự hiệu làm Vương.

Như vậy khởi nghĩa Hai Bà Trưng phải nổ ra ngay trước khi Khu Liên lập nước Chăm Pa (Lâm Ấp). Mà Khu Liên lập quốc vào cuối đời Đông Hán (năm 184) chứ không phải những năm 40 đầu Công nguyên. Tức là thời điểm Hai Bà Trưng khởi nghĩa trùng với thời điểm của cuộc khởi nghĩa Khăn Vàng.

Sự trùng khớp về qui mô, tên người cầm đầu, thời gian khởi nghĩa cho thấy cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng và khởi nghĩa Khăn Vàng chỉ là một sự kiện được chép bởi 2 dòng sử khác nhau. Nhìn nhận như vậy sẽ hiểu rõ mọi vấn đề về thế và lực, các trận đánh giữa Hai Bà và nhà Đông Hán. Và cũng thấy rõ lịch sử Trung Hoa cổ đại chính là sử Việt.