[LSB-Sun]

Đặng Hoán Bổn

Đặng Hoán Bổn sinh năm 1901 trong một gia đình người Hoa tại Hải Nam – Trung Quốc và mất năm 1991 tại thành phố Hồ Chí Minh.

Gia đình Đặng Hoán Bổn sang Việt Nam sinh cơ lập nghiệp từ khi Đặng Hoán Bổn còn rất nhỏ và gia đình ông trở thành một đại địa chủ ở Nam Bộ. Riêng Đặng Hoán Bổn được gửi lại Thượng Hải, Trung Quốc tiếp tục ăn học cho đến khi tốt nghiệp Khoa Luật tại Trường Đại học Luật Thượng Hải. Cũng tại Thượng Hải, ông mở Nhà sách Đại học Thư điếm, vừa viết sách vừa viết báo và trở thành người có uy tín đối với nhân sĩ trí thức ở Thượng Hải lúc bấy giờ.
Năm 1936, ông về Sài Gòn, được người anh trai giao cho kế thừa việc quản lý hơn 100o mẫu ruộng, hàng chục cơ sở sản xuất công nghiệp khác và hơn 50 gian nhà tại Chợ Lớn. Là một trí thức yêu nước, ông xem Việt Nam là quê hương thứ hai của mình và ông cảm thấy vô cùng đau sót trước cảnh nhiều người Việt Nam yêu nước bị thực dân Pháp bắn giết hoặc đày đi Côn Đảo sau cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ.

Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, rồi thực dân Pháp nổ súng gây hấn ở Sài Gòn mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược nước ta lần thứ hai, trước tình hình đó, ông hiến cho chính quyền cách mạng tòan bộ tài sản của ông ở Chợ Lớn và tất cả ruộng đất của gia đình ông ở Bến Tre, rồi theo cách mạng, tham gia kháng chiến chống Pháp. Ông kêu gọi người Hoa đòan kết với người Việt, kêu gọi thanh niên Hoa tham gia chiến đấu chống Pháp, đồng thời ông hô hào mọi người tham gia tăng gia sản xuất, đóng thuế nuôi quân, ủng hộ kháng chiến.

Đặng Hoán Bổn là người cùng Ca Văn Thỉnh thành lập Hội Hữu nghị Việt – Trung. Sau hiệp định Genève 1954, ông tập kết ra Bắc.