Tháp Lạp Tư (Talas) - sự truyền bá văn hóa ngoạn mục từ Đông sang Tây

[Tiêu dao tú tài]

Trận chiến bên bờ sông Talas năm 751,quân Hồi giáo đánh bại quân Đường,từ đó thống trị con đường tơ lụa.Trận đánh này cũng có thể kể là một trong những cuộc đối đầu Đông Tây.Tại hạ chẳng biết tìm tư liệu về cái này ở đâu?Huynh đệ nào biết thì giúp với

[Sử Tiến]

Wikipedia có hẳn một article khá chi tiết về trận Talas (http://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Talas) (còn phiên âm là Đát La Tư). Thiết nghĩ tại hạ không cần dài dòng thêm.

[Tiêu dao tú tài]

Có thì có thật nhưng hiềm nổi nó là tiếng Anh mà tại hạ lại dốt ngoại ngữ

[Sử Tiến]

Vậy thì cũng nên có một bài túm tắt cho nó... hoành tráng.

============
Trận đại chiến năm 751 xảy ra bên dòng Talas (Kazakhstan) khởi đầu bằng cuộc tấn công của quân đội nhà Đường. Tướng Cao Tiên Chi (Gao Xianzhi) bắt được tin quân Ả Rập manh nha tiến chiếm vùng lòng chảo Tarim Basin (Tháp Lý Mộc) bèn quyết định ra tay trước với sự giúp đỡ của quân Ferghana (Phí Nhĩ) và người Qarluq (Cát La Lộc).

Giữa cuộc chiến, phe Qarluq bất thần trở mũi giáo về phía quân Đường. Quân Ferghana trật tự rút lui, đồng thời cắt đứt lối thoát của đám binh sĩ nhà Đường. Trước tình thế này, Cao Tiên Chi không còn cách nào khác ngoài việc mở đường máu thoát thân cùng một số tay chân bộ hạ, trong đó có Lý Tự Nghiệp, người sẽ là tù binh của phe đối chiến Ả Rập và có lẽ đóng vai trò quan trọng trong cuộc truyền bá văn hóa kỹ thuật về sau.

Wiki cho rằng chiến bại bên dòng Talas là nguyên nhân dẫn đến An-Sử chi loạn. Nhưng thật ra hai sự kiện này chẳng liên quan gì với nhau. Lúc đó, quân lực của An tập trung ở mãi Hồ Bắc, không hề dính dáng gì đến với vùng đất phía Tây (nơi diễn ra trận Talas). Giả sử quân Hồi giáo Ả Rập nương theo chiến thắng tiến sâu vào Trung Quốc, An hoàn toàn có khả năng buộc họ phải rút lui.

Kết quả quan trọng nhất của trận đánh này chính là cú truyền bá văn hóa kỹ thuật ngoạn mục, như tại hạ đã mạn phép sửa lại tiêu đề. Sau khi thua trận, một số binh sĩ Trung Quốc bị giải về Samarkand. Tại đây, họ bị bắt buộc phải cung cấp kỹ thuật sản xuất giấy cho đối phương. Kỹ nghệ làm giấy từ đó truyền bá vào thế giới Hồi giáo và sau này lan tận đến các quốc gia ở phía Tây châu Á.

============

Đại khái sơ lược vài nét như thế. Nếu thấy tại hạ thiếu sót điểm nào, mời thẳng thắn góp ý cho.