Tiểu Siêu
25-08-2004, 21:11
Để mở rộng thêm phần nội dung cho box Luận Văn Đàn của sơn trại , đồng thời cũng là muốn giới thiệu tới chư vị trên LSB những nét đặc sắc của văn học các nước khác . Nên hôm nay , Tiểu Siêu xin được giới thiệu tới chư vị chút kiến thức về Nguyên khúc - một trong những hình thức văn học của văn học Trung Quốc ( được sản sinh dựa trên cơ sở văn học dân gian ) . . .
Nguyên khúc là một trong những sản phẩm đặc sắc nhất thời kỳ nhà Nguyên ( nội dung văn học hay thơ ca thời kỳ này nhiều về số lượng nhưng nghèo nàn về nội dung . Thơ Nguyên nhạt nhẽo , vô vị hơn thơ Đường , thơ Tống . . . Vậy nên nói khúc là sản phẩm đặc sắc nhất có lẽ cũng ko sai :) ) . Nguyên khúc bao gồm tán khúc và tạp kịch .
- Tán khúc : Tán khúc cũng là một dạng thơ , nó kế tục Tống từ . Nội dung tán khúc chủ yếu là bộc lộ nỗi lòng cá nhân , nói lên tình cảm cá nhân , tả những cảnh mà cá nhân thường tiếp xúc . tuy vậy , cũng có một số bài phản ánh một số vấn đề sinh hoạt xã hội . Về mặt tình cảm , nó sáng sủa , hào phóng hơn Tống từ , nhưng xét về mặt đề tài , vẫn chưa thoát khỏi ảnh hưởng của Tống từ , còn tràn ngập tình điệu của tầng lớp trí thức , mà lại ko có cái khí phách của Tô Thức đời Bắc Tống hay Lục Du . . .
Về hình thức , tán khúc cũng giống Tống từ ở chỗ dựa vào khúc điệu mà sáng tác , đồng thời hoà âm nhạc vào để hát . Khác nhau ở chỗ tán khúc hết sức vận dụng ngôn ngữ dân gian , còn Tống từ thì lời lẽ gọt đẽo , trau chuốt hơn . Ngoài ra , tán khúc phá bỏ sự gò bó về câu dài ngắn , phá bỏ âm vận bằng trắc của Tống từ . Câu ngắn nhất của tán khúc có thể chỉ có một - hai chữ , câu dài nhất có thể đến mấy chục chữ . Về âm vận , phàm những chữ hiệp vận đều có thể áp vận với nhau , đã ko gò bó về bằng trắc , lại ko gò bó về số vần . Vậy nên người làm tán khúc được tự do diễn tả tình cảm , tư tưởng hơn , lời lẽ cũng vì thế mà gần với tiếng nói hàng ngày , sinh động , tự nhiên hơn .
- Tạp kịch : Trong Nguyên khúc , tạp kịch là bộ phận chủ yếu . Nó là một thứ ca kịch mang nhiều thành phần hiện thực , có nhiều tính nhân dân trong đó .
Tạp kịch đời Nguyên có xuất xứ bắt nguồn từ tạp kịch đời Tống Kim . Đó là một thứ kịch kết hợp với ca nhạc , nhảy múa , và đó là nghệ thuật sân khấu chính cống , có động tác , có đối thoại , có bối cảnh , có hoá trang hẳn hoi ( cái này khác với tạp kịch Tống :) ) . . .
Về đề tài , tạp kịch Nguyên có thể chia làm mấy loại như : ái tình , công án , lịch sử . Những loại này có liên quan mật thiết với nhau và đều được người dân ưa chuộng . Sở dĩ sự yêu thích này vì nó thường ca ngợi sự lương thiện , phản đối cường bạo , khát vọng ánh sáng . . . Người xem mượn nhân vật trong chuyện để bộc lộ nỗi niềm chung và riêng , và tạp kịch có thể biểu hiện được đầy dủ về mặt tư tưởng và tình cảm của con người - một điều hết sức có ý nghĩa . Tuy nhiên , ko thể đơn thuần xét tạp kịch ở mặt chính diện được , vì người viết tạp kịch thời đó thường tránh những đề tài chính diện . Họ phải diễn đạt tư tưởng , tình cảm một cách hết sức quanh co . Và những nhân vật trong tạp kịch Nguyên phần nhiều là những nhân vật tầm thường . Những nhân vật đó thường có tính cách chính trực , thông minh , lương thiện , yêu chính nghĩa , được tán dương nhiệt liệt . . . Bên cạnh đó , tình cảm trong tạp kịch Nguyên bao giờ cũng lành mạnh , lạc quan . Tất nhiên là tạp kịch Nguyên cũng có những mặt tiêu cực , nhưng nói chung , tạp kịch Nguyên là một bộ phận chủ yếu của văn học đời Nguyên . Và có một địa vị xứng đáng trong sự phát triển của văn học Trung Quốc nói chung :) .
Tiểu Siêu
Nguyên khúc là một trong những sản phẩm đặc sắc nhất thời kỳ nhà Nguyên ( nội dung văn học hay thơ ca thời kỳ này nhiều về số lượng nhưng nghèo nàn về nội dung . Thơ Nguyên nhạt nhẽo , vô vị hơn thơ Đường , thơ Tống . . . Vậy nên nói khúc là sản phẩm đặc sắc nhất có lẽ cũng ko sai :) ) . Nguyên khúc bao gồm tán khúc và tạp kịch .
- Tán khúc : Tán khúc cũng là một dạng thơ , nó kế tục Tống từ . Nội dung tán khúc chủ yếu là bộc lộ nỗi lòng cá nhân , nói lên tình cảm cá nhân , tả những cảnh mà cá nhân thường tiếp xúc . tuy vậy , cũng có một số bài phản ánh một số vấn đề sinh hoạt xã hội . Về mặt tình cảm , nó sáng sủa , hào phóng hơn Tống từ , nhưng xét về mặt đề tài , vẫn chưa thoát khỏi ảnh hưởng của Tống từ , còn tràn ngập tình điệu của tầng lớp trí thức , mà lại ko có cái khí phách của Tô Thức đời Bắc Tống hay Lục Du . . .
Về hình thức , tán khúc cũng giống Tống từ ở chỗ dựa vào khúc điệu mà sáng tác , đồng thời hoà âm nhạc vào để hát . Khác nhau ở chỗ tán khúc hết sức vận dụng ngôn ngữ dân gian , còn Tống từ thì lời lẽ gọt đẽo , trau chuốt hơn . Ngoài ra , tán khúc phá bỏ sự gò bó về câu dài ngắn , phá bỏ âm vận bằng trắc của Tống từ . Câu ngắn nhất của tán khúc có thể chỉ có một - hai chữ , câu dài nhất có thể đến mấy chục chữ . Về âm vận , phàm những chữ hiệp vận đều có thể áp vận với nhau , đã ko gò bó về bằng trắc , lại ko gò bó về số vần . Vậy nên người làm tán khúc được tự do diễn tả tình cảm , tư tưởng hơn , lời lẽ cũng vì thế mà gần với tiếng nói hàng ngày , sinh động , tự nhiên hơn .
- Tạp kịch : Trong Nguyên khúc , tạp kịch là bộ phận chủ yếu . Nó là một thứ ca kịch mang nhiều thành phần hiện thực , có nhiều tính nhân dân trong đó .
Tạp kịch đời Nguyên có xuất xứ bắt nguồn từ tạp kịch đời Tống Kim . Đó là một thứ kịch kết hợp với ca nhạc , nhảy múa , và đó là nghệ thuật sân khấu chính cống , có động tác , có đối thoại , có bối cảnh , có hoá trang hẳn hoi ( cái này khác với tạp kịch Tống :) ) . . .
Về đề tài , tạp kịch Nguyên có thể chia làm mấy loại như : ái tình , công án , lịch sử . Những loại này có liên quan mật thiết với nhau và đều được người dân ưa chuộng . Sở dĩ sự yêu thích này vì nó thường ca ngợi sự lương thiện , phản đối cường bạo , khát vọng ánh sáng . . . Người xem mượn nhân vật trong chuyện để bộc lộ nỗi niềm chung và riêng , và tạp kịch có thể biểu hiện được đầy dủ về mặt tư tưởng và tình cảm của con người - một điều hết sức có ý nghĩa . Tuy nhiên , ko thể đơn thuần xét tạp kịch ở mặt chính diện được , vì người viết tạp kịch thời đó thường tránh những đề tài chính diện . Họ phải diễn đạt tư tưởng , tình cảm một cách hết sức quanh co . Và những nhân vật trong tạp kịch Nguyên phần nhiều là những nhân vật tầm thường . Những nhân vật đó thường có tính cách chính trực , thông minh , lương thiện , yêu chính nghĩa , được tán dương nhiệt liệt . . . Bên cạnh đó , tình cảm trong tạp kịch Nguyên bao giờ cũng lành mạnh , lạc quan . Tất nhiên là tạp kịch Nguyên cũng có những mặt tiêu cực , nhưng nói chung , tạp kịch Nguyên là một bộ phận chủ yếu của văn học đời Nguyên . Và có một địa vị xứng đáng trong sự phát triển của văn học Trung Quốc nói chung :) .
Tiểu Siêu