TieuHoaVinh
15-05-2004, 10:38
(Bài sưu tầm)
http://vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/2002/04/3B9BB1F2/hanh_150401.jpg
Mới đây, ông Alecxander Grigoriev, một chuyên gia xây dựng ở thành phố cảng Odessa (Ukraina), đã đưa ra một giả thuyết táo bạo về phương án xây dựng kim tự tháp của người Ai Cập cổ đại: Dùng pittong, lợi dụng sức nâng của nước để đưa các khối đá lên cao.
Trong việc xây dựng kim tự tháp, trở ngại lớn nhất là việc vận chuyển các khối đá khổng lồ lên cao. Giả thuyết đổ đất tạo mặt phẳng nghiêng xem ra không vững, vì không một dạng con lăn nào có thể lăn trên mặt đất xốp khi phải chịu trên mình tải trọng nhiều tấn của khối đá. Nếu dùng đá tảng có phiến rộng lót đường trên mặt phẳng nghiêng đó, thì khi kim tự tháp đã được xây đến một độ cao nhất định, phải bồi đất lên mặt phẳng nghiêng, và phải tiếp tục lót đá làm đường... Cuối cùng, khối lượng đá lót đường sẽ lớn khổng lồ.
Giả thuyết khác là dùng cần cẩu thủ công (giống như cần vọt kéo nước từ giếng lên), hay tời quay tay. Các biện pháp này tương đối khả thi hơn, nhưng lại tốn rất nhiều thời gian mà không đảm bảo an toàn. Ngoài ra, nếu công việc được tiến hành bằng những phương tiện và phương pháp quá ư thô sơ trên, thì thời hạn hoàn thành công trình phải kéo dài vài chục năm. Liệu có vị Pharaoh nào chờ đợi được khoảng thời gian đó?
Tuy nhiên, theo giả thuyết mới đây của Grigoriev, đăng trên tạp chí Kỹ thuật dành cho tuổi trẻ (Nga), thì hai năm là thời hạn khả thi để xây dựng một kim tự tháp. Nếu kim tự tháp được xây dựng ngay khi Pharaoh vừa qua đời, thì khoảng thời gian 2 năm trên vừa đúng bằng khoảng thời gian cần thiết để tiến hành các kỹ thuật ướp xác.
Trước hết, ta hãy tìm hiểu các thông số kỹ thuật của kim tự
Lấy kim tự tháp Kheops làm ví dụ. Cạnh đáy của nó dài 220 m, như vậy mặt đáy gồm 24.200 khối đá, mỗi khối có kích thước 1m x 1m x 2m, nặng hơn 2 tấn. 42 lớp đầu tiên tính từ dưới đáy lên gồm 742.224 khối đá. Ở lớp thứ 42, diện tích mặt cắt của kim tự tháp chỉ còn một nửa so với mặt đáy. Cần bao nhiêu công sức và thời gian để vận chuyển lên cao và ghép đặt một số lượng khổng lồ các khối đá to lớn, nặng nề như thế? Giả dụ một tốp gồm 20 người đẩy một khối đá trên con lăn từ tâm mặt đáy ra đến rìa mặt đáy (khoảng cách độ 110-120m) và ghép đặt, chậm nhất là mất 1giờ. Khi hàng ngoài cùng đã ghép đặt xong, thì càng vào trong, khoảng cách vận chuyển càng ngắn lại và thời gian vận chuyển cũng giảm đi.
Càng lên cao, mặt bằng càng hẹp lại nên khoảng cách và thời gian cũng giảm theo. Ở những lớp dưới, khi mặt bằng còn rộng, với 60 tốp thợ như vậy, mỗi giờ có thể vận chuyển và ghép đặt được 60 khối đá. Nếu thay ca làm việc liên tục, một ngày đêm có thể ghép đặt được 1.440 khối. Như vậy, sau 16 ngày là hoàn tất lớp dưới cùng, sau 515 ngày đêm là hoàn tất 42 lớp đầu tiên.
Phần tiếp theo, cần ghép đặt 32 lớp với tổng cộng 278.784 khối đá để mặt bằng lại thu hẹp còn một nửa so với mặt cắt ở lớp 42. Thời gian cần thiết cho phần này là 194 ngày đêm. Để diện tích thu hẹp 1/2 nữa, cần thời gian 42 ngày đêm. Còn lại phần chóp, có thể hoàn tất chỉ trong vài ngày.
Dĩ nhiên khi càng lên cao, diện tích càng thu hẹp nên số người trực tiếp làm việc trên mặt bằng cũng giảm đi so với 60 tốp ban đầu, nhưng với lợi thế khoảng cách vận chuyển giảm dần khiến thời gian vận chuyển cũng giảm theo, thời hạn hoàn tất công trình vẫn chỉ khoảng 2 năm.
Như vậy, số lượng nhân công ở thời điểm cao nhất cũng chỉ 3.600 người (ba ca, mỗi ca 60 tốp, mỗi tốp có 20 người). Con số này còn có thể thấp hơn, vì ở đây ta tính ca làm việc theo 8 giờ tiêu chuẩn ngày nay. Còn thời đó, giờ làm việc của mỗi người trong ngày có thể nhiều hơn.
Về đại thể, số lượng nhân công và thời gian hoàn tất công trình là như vậy. Vấn đề còn lại là cách thức nâng các khối đá lên cao. Toàn bộ quá trình pittong nâng đá lên, rồi hạ xuống đón khối đá mới được mô tả trên hình 2 và hình 3.
Pittong- phao nâng với dung tích 500m3 sẽ dễ dàng nâng 250 tấn - khối lượng tổng cộng của các khối đá chồng lên nhau thành một cột - để khối đá trên cùng có thể lên tới đỉnh của kim tự tháp.
Đương nhiên còn cần tới một đội thợ vận chuyển các khối đá đến cửa vào (số 12, hình 1) rồi từ đó chúng sẽ tự lăn đến điểm A, nhưng số lượng nhân công chắc chắn không đáng kể.
Sau khi giả thuyết trên đây của Alecxander Grigoriev được đăng trên tạp chí Kỹ thuật dành cho tuổi trẻ (Nga), nhà Ai Cập học nổi tiếng người Nga Korshukov đã phải lên tiếng trên một tạp chí chuyên ngành: “Hỡi các nhà cổ sử học, khảo cổ học, triết học và Ai Cập học mà lĩnh vực nghiên cứu có liên quan đến kim tự tháp, đã đến lúc chúng ta phải lắng nghe ý kiến của các nhà xây dựng, vì đối tượng nghiên cứu của chúng ta lại liên quan trực tiếp đến chuyên môn của họ”.
http://vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/2002/04/3B9BB1F2/hanh_150401.jpg
Mới đây, ông Alecxander Grigoriev, một chuyên gia xây dựng ở thành phố cảng Odessa (Ukraina), đã đưa ra một giả thuyết táo bạo về phương án xây dựng kim tự tháp của người Ai Cập cổ đại: Dùng pittong, lợi dụng sức nâng của nước để đưa các khối đá lên cao.
Trong việc xây dựng kim tự tháp, trở ngại lớn nhất là việc vận chuyển các khối đá khổng lồ lên cao. Giả thuyết đổ đất tạo mặt phẳng nghiêng xem ra không vững, vì không một dạng con lăn nào có thể lăn trên mặt đất xốp khi phải chịu trên mình tải trọng nhiều tấn của khối đá. Nếu dùng đá tảng có phiến rộng lót đường trên mặt phẳng nghiêng đó, thì khi kim tự tháp đã được xây đến một độ cao nhất định, phải bồi đất lên mặt phẳng nghiêng, và phải tiếp tục lót đá làm đường... Cuối cùng, khối lượng đá lót đường sẽ lớn khổng lồ.
Giả thuyết khác là dùng cần cẩu thủ công (giống như cần vọt kéo nước từ giếng lên), hay tời quay tay. Các biện pháp này tương đối khả thi hơn, nhưng lại tốn rất nhiều thời gian mà không đảm bảo an toàn. Ngoài ra, nếu công việc được tiến hành bằng những phương tiện và phương pháp quá ư thô sơ trên, thì thời hạn hoàn thành công trình phải kéo dài vài chục năm. Liệu có vị Pharaoh nào chờ đợi được khoảng thời gian đó?
Tuy nhiên, theo giả thuyết mới đây của Grigoriev, đăng trên tạp chí Kỹ thuật dành cho tuổi trẻ (Nga), thì hai năm là thời hạn khả thi để xây dựng một kim tự tháp. Nếu kim tự tháp được xây dựng ngay khi Pharaoh vừa qua đời, thì khoảng thời gian 2 năm trên vừa đúng bằng khoảng thời gian cần thiết để tiến hành các kỹ thuật ướp xác.
Trước hết, ta hãy tìm hiểu các thông số kỹ thuật của kim tự
Lấy kim tự tháp Kheops làm ví dụ. Cạnh đáy của nó dài 220 m, như vậy mặt đáy gồm 24.200 khối đá, mỗi khối có kích thước 1m x 1m x 2m, nặng hơn 2 tấn. 42 lớp đầu tiên tính từ dưới đáy lên gồm 742.224 khối đá. Ở lớp thứ 42, diện tích mặt cắt của kim tự tháp chỉ còn một nửa so với mặt đáy. Cần bao nhiêu công sức và thời gian để vận chuyển lên cao và ghép đặt một số lượng khổng lồ các khối đá to lớn, nặng nề như thế? Giả dụ một tốp gồm 20 người đẩy một khối đá trên con lăn từ tâm mặt đáy ra đến rìa mặt đáy (khoảng cách độ 110-120m) và ghép đặt, chậm nhất là mất 1giờ. Khi hàng ngoài cùng đã ghép đặt xong, thì càng vào trong, khoảng cách vận chuyển càng ngắn lại và thời gian vận chuyển cũng giảm đi.
Càng lên cao, mặt bằng càng hẹp lại nên khoảng cách và thời gian cũng giảm theo. Ở những lớp dưới, khi mặt bằng còn rộng, với 60 tốp thợ như vậy, mỗi giờ có thể vận chuyển và ghép đặt được 60 khối đá. Nếu thay ca làm việc liên tục, một ngày đêm có thể ghép đặt được 1.440 khối. Như vậy, sau 16 ngày là hoàn tất lớp dưới cùng, sau 515 ngày đêm là hoàn tất 42 lớp đầu tiên.
Phần tiếp theo, cần ghép đặt 32 lớp với tổng cộng 278.784 khối đá để mặt bằng lại thu hẹp còn một nửa so với mặt cắt ở lớp 42. Thời gian cần thiết cho phần này là 194 ngày đêm. Để diện tích thu hẹp 1/2 nữa, cần thời gian 42 ngày đêm. Còn lại phần chóp, có thể hoàn tất chỉ trong vài ngày.
Dĩ nhiên khi càng lên cao, diện tích càng thu hẹp nên số người trực tiếp làm việc trên mặt bằng cũng giảm đi so với 60 tốp ban đầu, nhưng với lợi thế khoảng cách vận chuyển giảm dần khiến thời gian vận chuyển cũng giảm theo, thời hạn hoàn tất công trình vẫn chỉ khoảng 2 năm.
Như vậy, số lượng nhân công ở thời điểm cao nhất cũng chỉ 3.600 người (ba ca, mỗi ca 60 tốp, mỗi tốp có 20 người). Con số này còn có thể thấp hơn, vì ở đây ta tính ca làm việc theo 8 giờ tiêu chuẩn ngày nay. Còn thời đó, giờ làm việc của mỗi người trong ngày có thể nhiều hơn.
Về đại thể, số lượng nhân công và thời gian hoàn tất công trình là như vậy. Vấn đề còn lại là cách thức nâng các khối đá lên cao. Toàn bộ quá trình pittong nâng đá lên, rồi hạ xuống đón khối đá mới được mô tả trên hình 2 và hình 3.
Pittong- phao nâng với dung tích 500m3 sẽ dễ dàng nâng 250 tấn - khối lượng tổng cộng của các khối đá chồng lên nhau thành một cột - để khối đá trên cùng có thể lên tới đỉnh của kim tự tháp.
Đương nhiên còn cần tới một đội thợ vận chuyển các khối đá đến cửa vào (số 12, hình 1) rồi từ đó chúng sẽ tự lăn đến điểm A, nhưng số lượng nhân công chắc chắn không đáng kể.
Sau khi giả thuyết trên đây của Alecxander Grigoriev được đăng trên tạp chí Kỹ thuật dành cho tuổi trẻ (Nga), nhà Ai Cập học nổi tiếng người Nga Korshukov đã phải lên tiếng trên một tạp chí chuyên ngành: “Hỡi các nhà cổ sử học, khảo cổ học, triết học và Ai Cập học mà lĩnh vực nghiên cứu có liên quan đến kim tự tháp, đã đến lúc chúng ta phải lắng nghe ý kiến của các nhà xây dựng, vì đối tượng nghiên cứu của chúng ta lại liên quan trực tiếp đến chuyên môn của họ”.